Tình Mẫu Tử

§ Thầy Marcel Nguyễn Tân Văn, CSsR

I. Giai đoạn đầu

Tình Mẫu Tử

Kể hồi con có trí khôn cho đến ngày lên bẩy, hay cho đến lúc con lìa biệt gia đình.

Thời kỳ này bẩy năm, như bông hường dưới ánh nắng ấm của mùa xuân.

Quanh con, cảnh vật điều vui, mọi sự điều tỏ ra cho con thấy vẻ xinh lành tốt đẹp, nhất là ở chốn gia đình, không bao giờ con có thể tả hết được những thú êm đềm của tuổi trẻ, và những sự thương mến của mẹ cha. Lại vì Chúa đã sớm ban cho con có trí khôn nên bao nhiêu những kỷ niệm hồn nhiên ấy còn ghi khắc trong lòng con. Ðó cũng là một may số như cô bé Têrêsa. Và hồng ân Chúa ban cho con trong thời kỳ này cũng tương tợ như chị Thánh. Nhưng cảnh gia đình có khác.

Trong khung khổ nhà tranh vách đất ở làng quê, thày con làm thợ may, còn mẹ con, ngoài sự chăm lo việc nội trợ, còn lo thêm việc đồng áng để tránh cho nhà khỏi sự ăn đong.

Sau bóng thày mẹ, anh Gioakim Liệt là anh cả, rồi đến chị Anna Lê, và con là thứ ba.

Tả về đứa con thứ ba ấy mẹ đã nói làm sao? Nó ngộ nghĩnh lạ, ưa vui, thích nghịch, nhưng lại dễ mũi lòng, động một tí là khóc. Với cái tâm tình ngộ nghĩnh ấy con đã được nhà thương yêu và chú ý đến một cách đặc biệt. Mẹ còn nói thêm: Không ai đến nhà mà không ưa lại chọc trêu đứa bé, nhưng có lúc thì đó lại là một lẽ làm khổ tâm cho mẹ, vì khi nó vui thì không sao, nhưng đến lúc nó đã khóc thì, ôi chao, có mà giời dỗ.

Giời mới dỗ được con? Câu mẹ nói chắc không phải không có lý, nhưng mẹ cũng phải công nhận rằng, con mến mẹ một cách không thường như các anh chị con. Con theo mẹ suốt ngày, và hễ khi nào người ta bắt con xa mẹ, là những lúc người ta không thể nào dỗ được cho con nín khóc. Con yêu mẹ con lắm, và khi đã được ở bên Mẹ, thì con không còn lấy gì làm thích thú hơn. Vì mẹ con, một người mẹ mà Chúa đã ban cho có một tình yêu nồng nàn, lại vừa khôn ngoan, vừa nhân đức, mẹ rất khéo chiều con, lại cũng biết luyện đức con trong khuôn khổ thánh thiện.

Gia đình đã thuật lại rằng: khi mẹ tập nói các con cái của mẹ, thì mẹ đã khéo dùng nhiều câu đạo đức, hơn là những lời nói bông đùa nhảm nhí. Do đó, hồi tập nói cho con, mẹ đã uốn cho đầu lưỡi con bật ra ba tên cực trọng Giêsu - Maria - Giuse trước hết. Vì khi con vừa nhận được tiếng con nói, thì luôn luôn con chỉ nghe con kêu: Giêsu.Giêsu, Mẹ. Mẹ, Ðức Mẹ, Ông thánh Giuse. - Và khi tay con có thể cầm được vật gì, biết giơ lên đặt xuống, mẹ đã khôn khéo uốn nắn cho con quen làm dấu thánh giá ngay. Con biết làm dấu thánh giá có lẽ hồi con mới biết bò, nghĩa là con chưa hiểu dấu thánh giá là gì, nhưng con vẫn làm, vì thói quen mẹ đã dậy. Rồi ngay khi con đã biết nói rồi, con được mẹ dạy thêm cho một câu nguyện tắt, để trước khi cho con bú, hoặc ăn uống vật gì thì bắt con quì gối trên lòng mẹ, hai tay chắp lại, đầu hướng về ảnh Ðức Mẹ mà đọc: Lạy Ðức Mẹ, xin cho con bú tí, hoặc ăn tí. tuỳ theo lúc cho con ăn hoặc bú. Ăn hoặc bú xong lần nào con cũng phải theo cách như thế mà nói : Con cám ơn Ðức Mẹ đã cho con bú no v.v... Thói quen ấy làm cho con thêm sung sướng, nên có nhiều lúc con chẳng được mẹ cho ăn gì con cũng nói.

Không bao lâu, mẹ đã dậy cho con thuộc lòng được những kinh Lạy Cha, Kính mừng và Sáng danh. Từ đấy Mẹ bắt đầu dậy cho con biết lần hạt, và từ khi con biết lần hạt, thì theo lời mẹ minh chứng con một khi một trở nên ngoan ngoãn, nhu mì. Mẹ lại bảo: hễ lúc nào cậu ấm buồn buồn là lại rủ mẹ lần hạt cho vui.

Thưa cha, quả thế, hồi ấy tuy con còn bé lắm, nhưng Ðức Mẹ đã thương ban cho con một ơn biết cảm khái khi con dâng lên cho Người những chùm hoa thiêng liêng ấy. Bao giờ lần hạt con cũng cảm thấy linh hồn con sung sướng, dường như Ðức Mẹ ở bên con lúc ấy, mỉm cười và hôn con một cái thật yêu. Ơn ấy con rất dễ cảm thấy, nên con cứ thích mẹ lần hạt luôn. Tiếc vì con phải có mẹ thì mới lần hạt được, mà mẹ thì cứ mắc việc luôn. Có lúc nào con vòi quá thì mẹ lại phải vừa làm vừa lần hạt với con.

A ! Ðược một người mẹ tốt lành như thế, con đâu có thể lìa xa được? Và chắc chắn khi con có thể lìa xa mẹ được, là khi con đã có một bảo đảm nào vững chắc lắm cho đời con rồi. Không, nhất định là con không thể rời khỏi mẹ con được, dầu cớ đó đã nên như một thánh giá nặng nề cho mẹ. Hồi ấy mẹ kể: Bắt đầu sinh con ra là mẹ đã phải lo tìm một cô vú em, để giữ em thay mẹ. Nhưng trái lại ba năm trời đằng đẵng, mẹ luôn luôn phải đóng vai vú em, và để cô vú em lo việc nội trợ thay cho mẹ. Ba năm, mẹ tiếp: Tôi không hề ló mặt được ra đến ngoài chợ, và không bao giờ nấu chín được một nồi canh.

Ôi! Yêu con, mẹ đã phải hy sinh biết bao là cái sướng ! Nhưng có thế mới rõ tấm lòng hiền mẫu khoan dung đến độ nào. Cô ở, theo ý mẹ, cô không phải là người vô giá trị, trái lại cô rất tốt, lòng đạo đức cũng dồi dào, và cũng rất mực thương mến con. Một đôi khi, thấy mẹ phải quá nhọc nhằn vì yêu đứa con "khó nết" ấy cô đã bạo tấn công, lôi con ra khỏi tay mẹ, rồi đem con đi chơi rõ xa. Nhưng không lần nào cô thắng nổi; cùng lắm là cô chỉ đem con được ra đến đầu ngõ, hoặc lâu lắm là nửa giờ, thì cô phải đem con về trao cho mẹ. Một lần, mẹ thuật: cô ở muốn đem con đi chơi, con không chịu, hỏi vặn:

- Mẹ có đi không?

- Mẹ còn bận.

- Không, thế thì em không đi.

- Không đi mà được à? Thế rồi cô ôm phắt con đi.

Mấy phút sau cô lại phải ẳm con về, và mặt cô bị đầy vết cấu.

Câu truyện này mẹ thuật lại hồi con sắp rước lễ lần đầu. Con cảm thấy lòng ân hận vô cùng, và tuy cô đã xa con lâu ngày, con cũng xin mẹ, khi nào gặp cô, hãy xin cô tha lỗi ấy cho con. Lòng ăn năn của con đã được cô tha thứ cho một cách rất dễ dàng, và ngày con được rước Chúa ngự vào linh hồn, cô đã đến chúc mừng bằng một lời hoan hỉ:

- Mong em lớn lên, và một ngày một thêm lòng yêu mến Chúa Giêsu, như sự em ao ước từ thơ ấu." (Ngày nay cô đã có chồng, và chỉ có mẹ biết chỗ cô ở.)

Ðây con lại xin trở lại lòng mẹ. Thưa cha, được quyện quanh bên mẹ, vì luyến ái mẹ. Song với tấm tình lưu luyến ngây thơ ấy con có làm mẹ yên ủi phần nào chăng?

Ôi, đã nhiều khi con ân hận, vì nghĩ lại, hồi ấy con đã chẳng làm cho mẹ được phần yên ủi nào, để xứng với những ngày mơn trớn con.

Hồi ấy, mẹ thuật: "Nó bé tí, mà đã ương ngạnh kỳ để, đanh hanh đệ nhất, cứng đầu, cứng cổ không ai bằng, nó không giống anh chị nó được một phần nào, trái lại nó vẫn tỏ ra là một đứa trẻ ghê gớm lắm., chẳng rõ sau này nó sẽ ra sao?"

Thưa cha,

Thế đủ biết lòng mẹ phải cực phiền vì con biết bao. Nhưng còn có chỗ khổ tâm cho mẹ hơn nữa, theo lời mẹ kể, thì con giống cô bé Têrêsa ở chỗ cứng đầu, cứng cổ, nhưng lại không giống một phần nào ở nơi biết hối tội. Phần đó càng làm cho mẹ phải cực phiền hơn biết mấy.

Có điều này mẹ ïnói kín lắm, và rất thận trọng, chỉ sợ con nghe thấy. Tuy vậy nó cũng dễ lọt vào tai con, mặc dầu tai ấy nhỏ.

Hay cho nó là có cái này, và tôi cũng rất lấy làm yên ủi, là tuy nó vậy, nhưng khi tôi đã dùng lời êm nhẹ mà sửa dậy, tức khắc nó nghe ngay, mà khi nó đã nghe thì bảo gì nó cũng nghe. Tuy mẹ giấu con điều ấy, vì một lẽ muốn con khỏi điều tự ái quá lẽ, nhưng cứ nhận xét con cũng rõ, hồi ấy và bất cứ khi nào, muốn cho con nghe, mẹ chỉ có thể dùng cách mềm dịu, chứ cứ bẳn gắt với con thì chỉ thêm lỳ thêm khó. Vì con, Chúa đã chúc phúc cho một tấm lòng dễ cảm, gặp đe loi con chỉ biết sợ hơn là ghét, nhưng khi gặp yêu đương hiền dịu, con rất dễ lưu luyến. Ði đôi với tâm tình ấy, con lại được một người mẹ vừa giầu năng lực, vừa sẵn lòng yêu thương làm mẫu mực, thật con không còn biết lấy lời mà tả hết tấm lòng yêu thương rộng rãi của Chúa.

Năm con lên bốn, mẹ có nói khen con câu này, và khi ấy mẹ không còn sợ nói khen cho con nghe thấy nữa: "Từ hồi nó lên bốn, tính nết nó dần dần biến đổi, và lòng tôi từ ấy mới nhú lên được một mầm hy vọng về tương lai nó."

Ô, thưa cha, lời công minh ấy chẳng làm con tủi hổ chút nào, vì con cũng nhận thấy hồi ấy tính nết con tự nhiên đổi hẳn, con biết chiều lòng mẹ, ăn ở hiền lành ngoan ngoãn. Và hễ khi nào con biết nghe lời mẹ thì lòng con rất vui. Ðó chẳng khác một phần thưởng Chúa ban để cảm khích những con trẻ biết vâng lời mau mắn.

Con khôn chẳng qua cũng nhờ mẹ. Con còn muốn nói, tất cả những cái hay cái đẹp con có, thảy điều nhờ bởi tấm lòng hiền mẫu mà ra. Nuôi con, đã đành là một nỗi khó khăn không vừa, nhưng giáo hóa được đức cho con trở nên một người tốt, đó còn là một kỳ công, ngoài một người mẹ nhân đức, không còn một người mẹ nào có sức làm nổi.

Con nói thế, vì con đã hiểu mẹ là người thế nào rồi, và lắm lần con đã chẳng ngần ngại gọi mẹ là: Bà Thánh, ngay khi mẹ còn là người sống trên dương thế. Và câu: Mẹ nào con ấy, đã ứng hợp cho đời con từng mảy may. Vì tuy con là một đứa trẻ không ngoan, nhưng với bao nhiêu những mầm xấu đã được mẹ cắt tỉa cho đi hết. Tự khắc cây hồn con đâm trổ cành, xinh lá đẹp, rồi khi tháng mùa lại, cây đã có thể hiến cho thiên nhiên những chùm hoa hương sắc xinh tươi và ngào ngạt..

Thầy Marcel Nguyễn Tân Văn, CSsR

Đọc nhiều nhất Bản in 02.08.2006. 23:02