Dân Chúa ? | Liên Lạc | RSS Feeds
Tháng 10/2020
Bài Mới
- Hậu quả cuộc bầu cử 2020: Giới truyền thông mất mặt, đảng Dân Chủ thoái trào
- Hậu quả cuộc bầu cử 2020: Những ảnh hưởng với các chính sách Công Giáo
- Nghi Thức Trừ Tà Trên Đà Gia Tăng, Đặc Biệt Là Sau Những Cuộc Biểu Tình
- Tổng thống Trump tuyên bố chiến thắng và cảnh báo trò gian lận
- ĐTC ban hành tự sắc liên quan đến việc lập các hội dòng giáo phận
- Tòa Thánh kêu gọi bảo vệ tính chất thánh thiêng sự sống con người
- Giáo hội Pháp phản đối lệnh hạn chế cử hành Thánh lễ có giáo dân tham dự
- Giáo hội Pakistan vui mừng vì Arzoo, 13 tuổi, bị bắt cóc và ép theo Hồi giáo, được giải cứu
- ĐTC Phanxicô: Cầu nguyện là bánh lái hướng dẫn cuộc đời chúng ta
- ĐTC và các giám mục trên thế giới đau buồn về các vụ tấn công ở Vienna
- Một linh mục California đã được huyền chức sau khi không công nhận Đức Thánh Cha Phanxicô
- Ở đất nước nơi từng được xem là Công Giáo nhất hoàn cầu, linh mục nào cử hành thánh lễ là đi tù
- Không khí cuộc bầu cử ngày 03 tháng 11. Các nước Á Châu hướng về Hoa Kỳ hồi hộp theo dõi kết quả
- Đức cha Mandagi kêu gọi giải quyết vấn đề Paqua bằng đối thoại
- HĐGM Bắc Phi mời gọi các tín hữu xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn
- Các tổ chức tôn giáo Philippines kêu gọi điều tra quốc tế về vi phạm nhân quyền
- ĐHY Schönborn kêu gọi cầu nguyện cho các nạn nhân trong các vụ nổ súng ở Vienna
- Sáng kiến lần hạt toàn cầu cầu nguyện cho các thai nhi đã bị phá bỏ
- ĐTC dâng lễ cầu nguyện cho các tín hữu qua đời
- Làn sóng phản đối gia tăng tại Pakistan sau khi Toà án đồng thuận với vụ bắt cóc trẻ vị thành niên Công giáo
- Tuyên bố chung giữa Công giáo và Hồi giáo tại Bỉ bày tỏ mong muốn tôn trọng lẫn nhau
- Tính Thành Hiệu Của Bí Tích Giải Tội Tin Lành
- Thủ đô Vienna của Áo bị khủng bố Hồi Giáo tấn công
- Nguyên văn lá thư của Tòa Thánh giải thích tuyên bố của Đức Phanxicô về việc sống chung đồng tính
- Tòa Bạch Ốc đã bị bao vây bởi những người chống Tổng thống Trump
- Đức Tổng Giám Mục Philadelphia cầu nguyện, kêu gọi hòa bình sau nhiều ngày bất ổn
- Biden chào hàng ‘cảm hứng’ đức tin Công Giáo, mặc dù tiếp tục ủng hộ phá thai và đòi hạn chế tự do tôn giáo
- Tòa án Brazil cấm một tổ chức vận động phá thai dùng tên “Công giáo”
- Một ngàn giáo xứ chầu Thánh Thể trong ngày Hoa Kỳ bầu Tổng thống
- ĐTC bổ nhiệm Đức tổng giám mục Tomasi làm đặc sứ của ngài tại Hội Hiệp sĩ Malta
- Lễ phong chân phước cho cha Michael McGivney, đấng sáng lập Hội Hiệp sĩ Columbus
- Ý Nghĩa Bức Họa Chính Thức Về Các Thánh Tử Đạo Việt Nam
- Ngọn đuốc cho đời - Vì sao cho đạo
- Lễ Các Thánh Nam Nữ khai mạc tháng cầu cho các đẳng linh hồn tại Vatican
- Về Cội
- Tự Tình “Tháng Mười Một Các Đẳng”
- Phép lạ ngoạn mục, Y khoa không thể giải thích dẫn đến lễ Tuyên Chân Phúc cho Cha McGivney hôm 31/10
- Giáo hội và thế giới cần tình mẫu tử và nữ tính của Đức Mẹ Maria
- Phim mới về Cha Thánh Maximilian Kolbe
- Vị Hồng Y tân cử đang trông coi một Giáo phận chỉ có ba linh mục!
Sách Online
Phim mới nhất Holy Silence cố gắng đọc tâm tư Đức Piô XII
§ Vũ Văn An
Liên tiếp mấy tuần nay, người ta nghe nói tới nhiều cuốn phim lấy các vị giáo hoàng làm nhân vật chính. Hệ thống Netflix cho ra đời “Hai vị Giáo Hoàng” (Two Popes). Hệ thống HBO cho ra đời “Tân Giáo Hoàng” (New Pope) và mới đây, cuốn phim “Sự Im Lặng Thánh Thiện” (Holy Silence) đã được trình chiếu lần đầu tiên ngày 21 tháng 1, 2020, tại Đại Hội Phim Ảnh Do Thái tại Miami.
Đây là cuốn phim nói về sự im lặng của Đức Piô XII trước Nạn Diệt Chủng (Do Thái) của Đức Quốc Xã trong Thế Chiến II, một chủ đề gây tranh cãi rất nhiều từ những năm cuối thập niên 1950 cho tới nay, nhất là dịp xuất bản cuốn Hitler’s Pope (Giáo Hoàng của Hitler) của John Cornwell năm 1999. Bản thân chúng tôi có một số bài viết về chủ đề này (Xin xem Gia Tô Bí Lục Tân Thời, Vietcatholic 15 - 20/11/2008; Vatican và vấn đề Tài Liệu, Vietcatholic 21 - 24/1/2009; Vatican và vấn đề Diệt Chủng, Vietcatholic 25 - 26/1/2009). Phần lớn giới truyền thông thế tục, nhất là giới truyền thông chịu ảnh hưởng hoặc thân Do Thái, có cái nhìn tiêu cực về việc cho là Đức Piô XII im lặng hay không hành động đủ để ngăn chặn bàn tay sát máu của Quốc Xã đối với người Do Thái. Phản ứng tiêu cực này mạnh đến nỗi diễn trình phong thánh cho vị Giáo Hoàng rất thân yêu này thực tế đã phải khựng lại.
Nay, theo Clemente Lisi, một chủ bút kỳ cựu và là người thường xuyên viết cho Religion Unplugged, cựu trưởng ban tin tức của New York Daily News và hiện dạy môn báo chí tại The King’s College ở New York, với cuốn phim tài liệu “Holy Silence”, người ta bắt đầu có cái nhìn trung thực hơn đối với vị Giáo Hoàng vốn nổi tiếng chống Cộng này (xin xem https://religionunplugged.com/news/2020/1/25/holy-silence-new-documentary-aims-to-shed-light-on-pope-pius-xii-jews-and-world-war-ii)
Theo Lisi, cuốn phim này ra đời non hai tháng trước ngày Vatican dự định mở văn khố mật liên quan đến triều Giáo Hoàng của Đức Piô XII. Vị Giáo Hoàng này vốn trị vì Giáo Hội Công Giáo từ năm 1939 tới năm 1958, những năm tháng bao gồm Thế Chiến II. Văn khố này sẽ cung cấp 17 triệu trang tài liệu liên quan tới thời gian này và chắc chắn sẽ cung cấp nhiều bối cảnh lịch sử cho các hành động và tư duy của Đưc Piô XII.
Cuốn phim “Holy Silence”, theo Lisi, trên thực tế cũng cung cấp bối cảnh lịch sử cho giai đoạn này, một giai đoạn cũng chiếm nhiều không gian tin tức trong tuần này vì lễ kỷ niệm 75 năm ngày giải phóng trại tử thần Auschwitz.
Thành thử cuốn phim, theo Lisi, là khúc dạo đầu để đưa công chúng tới chỗ học hỏi thêm về bối cảnh lịch sử các biến cố của giai đoạn này bao gồm việc Đức Quốc Xã xâm chiếm phần lớn Âu Châu, Nạn Diệt Chủng Do Thái và Thế Chiến II, do đó, là vai trò của hai vị Giáo Hoàng có liên hệ là Đức Piô XI và Đức Piô XII.
Nhờ cuốn phim, người ta biết rằng Đức Piô XI, người vốn có bệnh tim, ngày càng được báo động về việc đối xử với người Do Thái ở Đức. Trong một cố gắng nhằm giải quyết tình huống, ngài thỉnh ý Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh, lúc đó là Đức Hồng Y Eugenio Pacelli (tức Đức Piô XII sau này), và kêu gọi sự giúp đỡ của Cha John LaFarge, một linh mục Dòng Tên và là phụ tá chủ bút tạp chí America ở Hoa Kỳ, trong việc soạn thảo một thông điệp nhằm tuyên bố rằng Người Do Thái có đủ tư cách được hưởng các quyền lợi và che chở bình đẳng như mọi người khác.
Bản thảo thông điệp ấy của Cha LaFarge không bao giờ được công bố. Đức Piô XI qua đời năm 1939 và Đức Hồng Y Pacelli kế nhiệm, lấy danh hiệu là Piô XII. Căn cứ vào thái độ bài Do Thái của một số giáo phẩm Công Giáo cũng như một số thương lượng của Đức Hồng Y Pacelli với Mussolini và Hitler, nhiều người mong tân Giáo Hoàng Piô XII làm nhiều hơn nữa. Nhưng ngài đã quyết định giữ im lặng.
Tuy thế, phần lớn những gì đã được tiết lộ, liên quan đến các tài liệu đã được công bố và ký ức của các nhân chứng, phần lớn vẫn còn là một bí ẩn và các hành động vẫn được bỏ ngỏ cho nhiều giải thích khác nhau. Đức Piô XII thực sự là một vị thánh hay một tội nhân? Đây là một vấn đề không đơn giản.
Cuốn phim cuối cùng không cho ta câu trả lời dứt khoát. Điều nó làm, theo Lisi, là kể lại câu truyện như nó đã xẩy ra lúc đó, dành cho lý luận của cả hai bên một tường thuật đồng đều và để cho người xem tự quyết đoán liệu Đức Giáo Hoàng có nên làm hay nói hơn thế hay không. Cuốn phim tự hạn chế không dám gọi Đức Piô XII là Giáo Hoàng của Hitler như khá nhiều người làm trong quá khứ.
Thực thế, cuốn phim 72 phút này cho hay: bồi thẩm đoàn vẫn chưa quyết đoán liệu Đức Piô XII có cảnh cáo người Do Thái về việc trục xuất tới các trại tập trung hay không một khi Quốc Xã nắm quyền ở Ý năm 1943 và liệu ngài có ra lệnh cho các nhà thờ và các định chế Công Giáo khác cung cấp nơi ẩn trú cho người Do Thái hay không. Văn khố mật có thể sẽ rõi nhiều ánh sáng cho các tình huống này.
Tuy nhiên, cuốn phim cho rằng Đức Piô XII quyết định không đứng về phe nào, thay vào đó hy vọng không làm mất lòng Quốc Xã. Các sử gia được phỏng vấn trong phim cho rằng Đức Piô XII không tin chắc Đồng Minh sẽ thắng cuộc chiến, nên đã quyết định giữ im lặng bất chấp sự thúc giục của Hoa Kỳ và của Tổng Thống Franklin D. Roosevelt, muốn Đức Giáo Hoàng dùng thế giá tinh thần công khai kết án chủ nghĩa Phát Xít. Đức Piô XII sợ có việc bỏ bom Thị Quốc Vatican, một nơi, quả Đức đã dung tha khi xâm chiếm Ý năm 1943, và nhờ thế đã cứu được khá nhiều người Do Thái đến trú ẩn.
Ai cũng biết năm 1929, Vatican và Mussolini đã ký thỏa ước thiết lập Tòa Thánh như một thị quốc độc lập. Suốt thập niên 1930, Đức Hồng Y Pacelli, phái viên của Vatican tại Đức, đã trở thành người chống Cộng Sản quyết liệt, chống đến cái độ, coi nó như mối nguy duy nhất cần được nhân loại hợp nhất diệt trừ. Điều oái oăm là Đức Quốc Xã diệt trừ Cộng Sản không thua ai. Đây có thể là một tình tiết địa chính trị mà cuốn phim, với sự giúp đỡ của một số sử gia được phỏng vấn và một số bản sao các tin truyền hình và phúc trình truyền thanh lúc đó, muốn soi sáng các hành động tương lai của Vatican và của Đức Piô XII.
Cuốn phim cũng tiết lộ việc người Công Giáo ở Âu Châu và Hoa Kỳ chia rẽ nhau về việc có nên có thiện cảm hay không với Đệ Tam Reich. Phong trào phản Do Thái khá phổ biến nơi một số giới Công Giáo thời đó, một điều sẽ được Giáo Hội giải quyết cả hàng thập niên sau qua các cải tổ của Công Đồng Vatican II và triều Giáo Hoàng của Đức Gioan Phaolô II, người vốn xuất thân từ Ba Lan.
Việc dâng cao của tâm tư bài Do Thái trên thế giới trong những năm gần đây và việc mở văn khố mật của Vatican sắp tới khiến cho Holy Silence hợp thời một cách mà nhà sản xuất kiêm đạo diễn và người viết kịch bản Steven Pressman có lẽ chưa bao giờ mơ ước khi bắt tay vào dự án này. Thời khắc ra đời cuốn phim, việc nghiên cứu phi thường và thuật kể truyện truyệt vời của nó làm cho những ai yêu mến lịch sử buộc phải coi, cả người Do Thái lẫn người Công Giáo. Điều đặc biệt quan trọng là ta không nên quên để những gì xẩy ra trong quá khứ đừng xẩy ra thêm một lần nữa trong tương lai.
Đọc nhiều nhất Bản in 27.01.2020. 15:36