Một thoáng suy tư về sự kiện Tổng Giáo Phận Hà Nội vừa có thêm Tổng Giám Mục Phó

§ Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn

Dư luận trong và ngoài nước vẫn chưa hết xôn xao về việc Tòa Thánh vừa bổ nhiệm Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Nhơn làm Tổng Giám Mục Phó (Coadjutor) với quyền kế vị cho Tổng Giám Phận Hànôi. Sự kiện này cho thấy là Đức Cha Phó sẽ không bao lâu trở thành người cai quản Giáo Phận, mặc dù Đức Tổng Giám Mục Giuse Ngô Quang Kiệt chưa chính thức từ nhiêm. Nhưng thông thường thì không bao giờ cả hai Đức Cha chánh và phó cùng thi hành nhiệm vụ trong một thời gian lâu dài.

Nói khác đi, khi Tòa Thánh cử Giám Mục Phó cho một Giáo Phận có nghĩa là Giám Mục chánh tòa (Ordinary) của Giáo Phận đó sắp về hưu theo giáo luật hoặc không thể tiếp tục thi hành được nhiệm vụ vì lý do sức khỏe. Lý do sau này đã giải thích vì sao Tòa Thánh đã đề cử Đức Cha Phêrô làm Tổng Giám Mục Phó cho Hà nội vì Đức Tổng Giuse đã xin nghỉ vì lý do sức khỏe nhân chuyến đi Ad Limina năm trước như ngài đã tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn trước đây. Như vậy, không hề có chuyện Đức Tổng Kiệt đã bị áp lực phải từ chức như những người không đồng ý với ngài đã vội reo mừng vì nghĩ là họ đã chiến thắng! Hơn thế nữa, họ còn huyênh hoang là Tòa Thánh cũng chịu áp lực của thế quyền để thay Đức Tổng Kiệt theo đòi hỏi của họ. Đây là sự võ đoán khôi hài của những người không am hiểu đường lối của Tòa Thánh La mã.

Là người trong Giáo Hội, chúng ta phải tin chắc rằng Tòa Thánh không bao giờ chịu áp lực của bất cứ ai trong mọi quyết định liên quan đường lối cai trị đặc biệt là về vấn đề thuyên chuyển hay bổ nhiệm các Giám mục trong Giáo Hội. Nghĩa là việc Đức Thánh Cha Bênêđíctô XVI bổ nhiệm Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Nhơn làm Tổng Giám Mục Phó Hà nội hoàn toàn có lý do chánh đáng là Đức Tổng Ngô Quang Kiệt đã xin nghỉ vì lý do sức khỏe, chứ không vì áp lực của phe nhóm nào ở trong hay ngoài Giáo Hội.

Do đó, đứng trước quyết định trên của Đức Thánh Cha, là đoàn chiên dưới quyền lãnh đạo và chăm sóc thiêng liêng của Ngài là Thủ Lãnh Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ, chúng ta phải vâng phục Ngài trong mọi lãnh vực từ giáo lý đức tin, kỷ luật bí tích, phụng vụ ... đến việc bổ nhiệm và thuyên chuyển các Giám mục trong toàn Giáo Hội. Nghĩa là chúng ta phải mau mắn tuân thủ và thi hành nghiêm túc mọi quyết định của ngài với tư cách là Đại Diện (Vicar) duy nhất của Chúa Kitô trên trần thế.

Mặt khác, vì Giáo Hội của Chúa không phải là một đoàn thể chính trị, nên tuyệt đối không có thành phần nào trong Giáo Hội - giáo sĩ, tu sĩ hay giáo dân - được phép xử dụng phương tiện trần thế như biểu tình, làm kiến nghị phản đối hay để xin Đức Thánh Cha thay đổi việc gì ngài đã quyết định.

Tuy nhiên, liên quan đến sự kiện vừa xẩy ra cho Tổng Giáo Phận Hànội, chúng ta không khỏi băn khăn về một vài khía cạnh quanh biến cố này như sau:

Trước hết, chúng ta tự hỏi : một quyết định tối quan trọng như thế, tại sao lại có người ở trong và ngoài nước lại biết được chính xác tin tức trước khi quyết định chinh thức của Đức Thánh Cha được loan báo ngày 22/4/2010 vừa qua?

Chắc chắn chúng ta phải tin rằng Tòa Thánh không khi nào tiết lộ cho ai biết trước bất cứ việc lớn nhỏ nào. Hội Đồng Giám Mục cũng không có trách nhiệm đề nghị chọn lựa hay bãi nhiệm một Giám Mục nào, cho dù nội bộ có thể có bất đồng với nhau về người hay việc gì. Có chăng Hội Đồng Giám Mục – cụ thể là Tổng Giám Mục - chỉ có trách nhiệm phải trình lên Đức Thánh Cha nếu có giám mục nào trong Giáo Tỉnh của mình dạy dỗ sai về giáo lý đức tin hoặc kỷ luật của Giáo Hội mà thôi (x. giáo luật số 436 & 1). Liên quan đến việc chọn người kế bị cho Tổng Giáo Phận Hà nội thì người có trách nhiệm trực tiếp là Đức Tổng Ngô Quang Kiệt. Nhưng có lẽ nào ngài lại vi phạm nguyên tắc bảo mật để tiết lộ ra ngoài việc ngài muốn đề cử ai thay thế?

Như vậy ai là “người” đã tung tin này ra ngoài để một Website bên Việt Nam đã loan tin về Đức Cha Phó cả tuần trước đó ??? Đây quả thật là một vấn đề rất nghiêm trọng đặt ra cho lương tâm người đã bí mật làm “ăng-ten” cho ai để phá uy tín của Giáo Hội.

Sau hết, việc Đức Thánh Cha chỉ định Đức Cha Nhơn, nay đã 72 tuổi, làm Tổng Giám Mục Phó cho Giáo phận Hà nội cũng cho thấy đây chỉ là giải pháp tạm thời vì nhu cầu “bất thường” của hoàn cảnh. Sở dĩ nói được như thế là vì theo giáo luật số 401, triệt 1, thì các Giám Mục Chánh tòa hay Phụ Tá (Auxiliary) đều phải xin về hưu khi tròn 75 tuổi. Như thế Đức tân Phó Tổng Giám Mục Hà nội, nếu kế vị ngay, thì cũng chỉ làm việc được 3 năm nữa mà thôi. Do đó, trong tương lai không xa, Tòa Thánh lại phải chọn. Giám mục Chánh tòa (Ordinary) mới cho Giáo Phận Hà nội. Thêm vào đó, người ta cũng có quyền hy vọng là Đức Tổng Ngô Quang Kiệt, nay mới 58 tuổi, có thể hồi phục sức khỏe sau một thời gian tĩnh dưỡng và trị liệu. Ngài từ nhiệm vì lý do sức khỏe chứ không vì kỷ luật hay áp lực. Cho nên, nếu sức khỏe của ngài được cải thiện tốt hơn thì chắc Tòa Thánh sẽ lại trao phó trách nhiệm mới cho ngài.

Chúng ta cầu xin cho hy vọng này cũng như cầu xin cho Đức Tổng Phó được đủ khôn ngoan và sức khỏe để hoàn tất nhiệm vụ mới vừa được trao phó.

Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn

Đọc nhiều nhất Bản in 30.04.2010. 21:34