Ngày Giới Trẻ Thế Giới và giới trẻ Úc (5)

§ Vũ Văn An

Các trường hợp điển hình – Linh đạo, Các ảnh hưởng, Các hậu quả

Cô đọng sự phong phú của nội dung phỏng vấn là việc không dễ; nên các tác giả đã quyết định chỉ trình bày trong phúc trình này năm trường hợp điển hình. Nhằm duy trì tính cá thể của các cuộc phỏng vấn, các tác giả đã để các chủ thể nói bằng chính ngôn ngữ của họ ở những điểm then chốt. Một ngày gần đây, họ sẽ phân tích đầy đủ hơn và không còn dưới dạng các trường hợp điển hình như thế này nữa mà sẽ bao trùm trọn cả mẫu đã phỏng vấn. Ở đây, họ muốn trình bày năm người trẻ là những người tuy không nhất thiết tiêu biểu cho lớp tuổi của họ, nhưng cũng đã phần nào nói lên sự lựa chọn tương đối đại diện cho những người được phỏng vấn trong giai đoạn đầu này (5).

Trong mỗi trường hợp, sau khi cung cấp một số chi tiết thuộc dân số học của người được phỏng vấn, các tác giả sẽ lần lượt xem sét nền linh đạo của người ấy, các ảnh hưởng đã lên khuôn nền linh đạo này và các hậu quả của nó qua các thái độ và hành động đối với người khác, nhất là đối với xã hội nói chung.

Trường hợp điền hình 1: ‘Michael’ (Người được phỏng vấn nói dài 7,633 chữ; nam phỏng vấn viên).

Michael (tên giả) 23 tuổi, sinh tại Úc; cha là thợ lành nghề (tradesman) cũng sinh tại Úc; mẹ sinh tại một quốc gia nói tiếng anh, nguồn gốc Celtic, và hiện làm việc trong ngành giáo dục. Michael học trường tư, vừa hoàn tất văn bằng hậu đại học về giáo dục và đang dọn ra khỏi nhà để khởi đầu sự nghiệp thầy giáo của mình.

Linh đạo

Bản sắc tính dục là vấn đề nổi bật đối với anh. Được hỏi vấn đề nào anh cảm nhận mạnh mẽ nhất, anh trả lời một cách đầy xuc cảm rằng đó là lời phát biểu có tính chính trị chống lại hôn nhân đồng tính:

Đúng. Tôi cảm nhận rất mạnh về các quyền của người đồng tính. Chính tôi không tự nhận là người dị tính… Tôi chưa bao giờ cảm thấy mình là thiểu số cho bằng lúc tôi nghe ông ta nói trong xe trên radio. Lời phát biểu ấy khiến tôi cảm thấy hết sức tức giận, nó khiến tôi cảm thấy bị hất ra ngoài lề thực sự. Tôi nghĩ đó là một bất công không thể nào tin được, theo tôi, đó là một ảnh hưởng phá hoại đối với người trẻ. Nó buộc tôi phải nghĩ rằng chúng ta vẫn còn ở điểm chưa thể nhìn nhận các lối sống này hay tính dục là điều hợp pháp cho cả hai phía và chưa chịu phản ảnh điều ấy trong luật lệ và văn hóa, thực hành và nhiều chuyện khác. Tôi quả tình nghĩ rằng điều đó là tội ác hiển nhiên và theo tôi, ta không cần dành thì giờ cho giáo hội, cho chính trị nữa; tôi nghĩ ta phải tỉnh dậy và nhận ra rằng điều ấy bất công xiết bao. Vâng đó là vấn đề tôi cảm nhận mạnh mẽ nhất.

Mối tương quan giữa nền linh đạo của Michael và các thế giới quan cũng như các giá trị tôn giáo cổ truyền thì sao?

Mặc dù Michael cho hay ‘tôi không lớn lên trong một gia đình tôn giáo’, nhưng anh ta đã được rửa tội trong Giáo Hội Hiệp Nhất (Uniting Church): (‘lúc còn nhỏ xíu… Tất nhiên, do quyết định của cha mẹ tôi’) và có tham dự Trường Ngày Chúa Nhật. ‘Bây giờ, trong tư cách người trưởng thành, không bao giờ tôi chọn điều ấy’. Lúc ấy, có lúc anh và cha mẹ anh có tham dự nhà thờ.

Nền linh đạo của anh hiện nay vì thế nhất định không còn tính tôn giáo. ‘Tôi tự hào nói rằng mình không có tôn giáo, tôi không tin tôn giáo, tôi không xếp hàng ngũ với giáo hội. Tôi đoán chính giáo hội đã đẩy tôi ra xa… Tôi cảm nhận rất mạnh về các quyền của người đồng tính, tôi không tự nhận là người dị tính’.

Được hỏi liệu anh ‘có rút tỉa các ý niệm từ bất cứ tôn giáo hay triết lý đặc thù nào không’, anh trả lời ‘Có, nhưng theo nghĩa tiêu cực, nó cung cấp tin tức cho tôi phải suy nghĩ ra sao về sự vật, nhưng theo nghĩa tiêu cực. Tôi thấy Kitô giáo thực sự rất tiêu cực vì các chủ trương cực đoan của nó về những chuyện như hôn nhân đồng tính, phá thai, làm tình trước hôn nhân. Những chuyện tôi cho là được, các giáo hội tôi thấy trên truyền hình xem ra đều lên án chúng.

Bởi vậy, theo một nghĩa nào đó, tôi hoàn toàn tách xa khỏi các giáo hội ấy… Tôi cho rằng điều làm tôi quay mặt nhất chính là các Kitô hữu mà tôi thường nói chuyện với. Anh thấy đó, người ta ráng và xách nhiễu anh về chuyện đức tin, truyền thông cũng đã mô tả chuyện ấy.

Michael đặc biệt bác bỏ chủ trương về các vấn đề luân lý được anh liên kết với các giáo hội. Nhưng sự bác bỏ của anh đối với tôn giáo cổ truyền không chỉ giới hạn vào các vấn đề luân lý, nó đụng tới lãnh vực căn bản hơn nhiều: ‘Tôi thực sự không tin Thiên Chúa, tôi không tin một đấng thiết kế nào hay một đấng nào tương tự như thế’.

Triết lý sống của anh nhấn mạnh nhiều tới sự tự lập bản thân, nhất là trong phạm vi tính dục, và âm sắc của nhấn mạnh này là giận dữ và thách thức khi anh bác bỏ điều anh coi là chủ nghĩa duy luân của các giáo hội. Tuy nhiên, quan điểm rộng hơn của anh lại không tiêu cực bao nhiêu. Mặc dù không chịu đưa ra một quan điểm thay thế cho cái nhìn tôn giáo về thế giới bằng một ngôn từ trừu tượng có tính khoa học hay triết học hơn, nhưng anh có xác định một cách rõ ràng một loạt các quan tâm và cam kết từng lên khuôn cho bản sắc anh và hướng đi cho cuộc đời anh.

Như sẽ thấy, anh hết sức lý tưởng, quan tâm nhiều tới thế giới chung quanh anh, có khả năng cam kết sâu sắc, vị tha, đại lượng, không hề vật chất chủ nghĩa và đầy năng lực. ‘Dù sao cũng có một nền văn hóa thực sự về những người tôi liên hệ với, và lòng hoài mong muốn làm điều tốt gì đó, một điều đáng giá. Không hẳn đi làm cho một công ty để hái ra tiên hay chuyện này chuyện nọ. Hơi cánh tả một chút, tôi không biết có phải đấy là điều tiêu biểu cho những người thuộc lứa tuổi tôi hay không. Nhưng chắc chắn đó là loại người tôi muốn liên kết với… Có được lối sống trong đó không nhất thiết phải làm tiền, nhưng làm việc với giới trẻ, quả hết sức quan trọng, vì được làm một điều đáng giá. Về đến nhà, quả là hân hoan khi có thể nói (với mình) được rằng mình đã thực hiện được một khác biệt hay mình đã làm được điều gì đó quan trọng đối với cộng đồng’.

Điều có ý nghĩa vì ngược với hầu hết các trường hợp điển hình khác, là Michael đã coi bạn bè của anh là nguồn gây ảnh hưởng chính, và là nhóm nâng đỡ đệ nhất đẳng của anh. Phần lớn những người khác chọn gia đình họ. Có lẽ điều này liên quan tới tuổi của anh (anh là người lớn tuổi nhất trong số những người chưa có việc làm toàn thời gian), và cũng có thể tới cả bản sắc tính dục của anh nữa.

Khi được hỏi ở lúc khởi đầu, anh thích làm việc gì nhất, anh trả lời: ‘Tôi cũng làm khá nhiều việc thiện nguyện, đủ mọi việc thiện nguyện thuộc chương trình này. Tôi thực sự thích những việc ấy. Tôi làm việc với người khuyết tật, với người trẻ, với các gia đình chỉ có mẹ hoặc cha và những người như thế’.

Anh không nói ngoa; như sẽ thấy ở phần nói về các hậu quả, Michael can dự sâu rộng vào việc đóng góp cho các phát triển người trẻ về xã hội và chính trị, và hiến nhiều thì giờ cho các chính nghĩa khác nữa như các trẻ tật nguyền và các gia đình Thổ Dân.

Anh có ý thức mạnh về ơn gọi đối với vai trò chuyên nghiệp của nghề dạy học mà anh vừa bước vào. ‘Quả là chuyện hơi lạ, tôi muốn làm nghề giáo ngay lúc mới 15 tuổi. Và tôi nghĩ, tôi nghĩ điều ấy hơi bất thường, tôi cho rằng nghề dạy sau này đã trở nên phổ thông hơn. Với tôi, điều ấy hơi giống như một lời kêu gọi [calling]. Tôi được thấy những người (như thế) trong cộng đồng của mình, tại trường của cộng đồng và tôi thực sự muốn làm như họ. Tôi nghĩ đó là một nghề thực sự đáng giá, nên tôi đã lên đại học với nghề đó làm mục tiêu và cuối cùng tốt nghiệp, anh có tin được hay không, với cũng một nghề ấy làm mục tiêu. Tôi luôn luôn muốn làm nghề đó và không còn gì làm tôi vui sướng hơn là được đi dạy. Và người ta đã chứng nhận là tôi thực sự muốn ở lại làm việc với giới trẻ. Tôi thực sự thích ý niệm dạy học, nên hãy xem năm tới sẽ ra sao. Nếu lúc ấy tôi thực sự tung (hack) được nó… Tôi coi các vấn đề giáo dục rất trọng, thực sự rất trọng. Các vấn đề này có lẽ là những vấn đề được tôi quan tâm hơn cả, khi người ta nói về nó, các vấn đề về môi sinh có lẽ ở hàng nhì. Theo tôi, chính sách giáo dục thực sự rất đáng lưu ý. Tôi thực sự hăng say đối với các vấn đề công bằng trong các trươờng học vì tôi thấy đủ mọi thứ vấn đề bên trong đó…, khi anh đi từ trường này tới trươờg khác, anh thấy đủ mọi thứ chuyện. Chỉ cần can dự vào một nghề nghiệp có đủ mọi thứ vấn đề như thế luôn là điều thực sự quan trọng đối với tôi. Một lãnh vực bổ dưỡng để mình bước vào.

Đây rõ ràng là thành tố chính trong cái nhìn của Michael về chính mình và thế giới của anh ta; anh có một tổng hợp nhiều ý niệm nhất quán về nghề dạy học, và một lôi cuốn mạnh mẽ và dai dẳng đối với nó, một lôi cuốn đã thành nguyên động lực cho anh trong các năm đại học để chuẩn bị, trong các lần giảng dạy, chọn dạy học làm nghề chính. Bản sắc đang xuất hiện trong anh trong tư cách thầy giáo đã nhận được được nâng đỡ từ những đồng nghiệp cùng chí hướng.

Anh có có thân cận gần gũi với thế giới tự nhiên: ‘Đầu óc tôi hơi hướng về thiên nhiên một chút. Tôi từng nghiên cứu về việc bảo tồn ngay tại đại học. Tôi tham dự loại trại này vào năm thứ ba. Chúng tôi đi quan sát những con gấu túi (wombat) bằng đèn pha và họ dạy chúng tôi phải tìm dấu vết các con vật ra sao để lên tài liệu cho các bài nghiên cứu của mình về bảo vệ môi sinh. Nhờ thế, tôi đã triển khai được lòng yêu qúy quan yếu đối với những vấn đề này, nhất là phong cảnh Úc, một phong cảnh theo tôi hết sức hùng vĩ. Tôi cũng thích đọc những bài thơ biết dùng phong cảnh ấy làm gợi hứng. Chỉ cần ra ngoài này để cùng với những người cùng trang lứa học hỏi về nó. Tôi cho rằng như thế là gần gũi với thiên nhiên nhưng cũng là cách trực tiếp học hỏi về cây cối và các giống vật hiện diện tại môi trường này. Tôi thích có mặt ở ngoài này, dùng nó như một thứ phòng thí nghiệm để nghiên cứu…’

Một lần nữa, ta thấy nhiều ý tưởng nhất quán, thành hình nhờ học hỏi và một số kinh nghiệm chủ yếu do thế giới tự nhiên mang đến, được lên men nhờ một triết lý sống vừa tích cực vừa có tính cảm giới (affective) cao, cho thấy cả một đạo đức học môi sinh lẫn một chiều kích văn chương đầy thẩm mỹ, nới rộng ra sẽ dẫn ta vào việc trân quý nói chung đối với môi trường Úc. Nó được phát biểu qua các thực hành đều đặn (cuốc bộ trong rừng và theo dõi gấu túi). Đó là các thành tố tạo nên một nhà tranh đấu cho môi sinh.

Tính sáng tạo và sự nhậy cảm về thẩm mỹ của Michael đã được khai triển nhờ việc can dự vào sân khấu hơn hết: ‘Hơn một năm nay, tôi không làm việc này nhưng trong suốt sáu năm trước, tôi từng đạo diễn các buổi trình diễn của người trẻ mà chính tôi cũng thủ diễn nữa…Tôi bắt đầu bước vào sinh hoạt này là ở nhà trường, vào năm lớp 10, thực hiện các buổi trình diễn của trường rồi việc ấy dẫn đến việc thực hiện các buổi diễn kịch tài tử ở nhà hát cộng đồng. Có thể nói, tôi can dự vào khá nhiều các buổi trình diễn của giới trẻ và gặp gỡ rất nhiều bạn bè mà tôi có hiện nay từ những buổi trình diễn ấy… [Tôi cảm thấy điều ấy] thật hết sức giải thoát, vì mặc dù thực sự không thích dán nhãn hiệu cho nó, tôi vẫn nghĩ mình quả là người có óc sáng tạo, có thể suy nghĩ và có khả năng làm được nhiều việc trong môi trường ấy. Tôi thực sự thích nó vì tôi nghĩ rằng có nhiều người làm kịch nghệ sân khấu và đấy là nơi họ sinh hoạt và chói sáng. Tôi nghĩ tôi cũng là một người như họ, thực sự thủ đắc được điều gì đó tứ nó. Đây là một môi trường khác nữa để tôi thành tựu…

Tôi không bao giờ giỏi về thể thao hay lớn lên như thế. Tôi luôn cảm thấy khiếp đảm và thực sự mất hứng mỗi lần nghĩ đến các trò thể thao tranh đua và các cuộc tranh đua… Nên tìm được một nơi như sân khấu để mình có thể sáng tạo và thực hiện được những điều kỳ thú như thế này quả hết sức khích lệ’

Vì sự nổi bật do các tường thuật của báo chí về các tôn giáo và thực hành ‘Tân Đại’, cũng như các thử nghiệm đối với những điều ‘huyền bí’ như thông linh học [spiritualism], nên tất cả những người được phỏng vấn đều được hỏi một số câu hỏi về các chủ đề này: họ có tham dự các buổi gọi hồn [séances], có thực hành yoga, ngồi thiền hay tụng niệm, bói bài, thấy thiên thần hay ma quái, xem số tử vi hay không (và có tin chuyện ấy, có theo chuyện ấy hay không?)

Một khuôn mẫu hết sức đồng nhất đã xuất hiện ở đây: chỉ trừ một số nhỏ (phần lớn là những người hết sức đạo hạnh), các chủ thể đều có kinh qua một hay nhiều thực hành kể trên, nhất là lúc họ mới bước vào giữa tuổi mười mấy. Mức độ can dự thì có khác nhau. Một ít thiếu niên lớn tuổi hơn đã chịu trả tiền cho các tay lành nghề bói bài hay viết số tử vi hộ. Nhưng đồng thời, chỉ trừ một số ít, họ đều vội thêm rằng họ không tin bất cứ hệ thống nào loại này cả hay coi trọng chúng một cách nghiêm chỉnh hoặc để cuộc sống họ chịu ảnh hưởng bởi chúng…

Trở lại trường hợp Michael, chỉ còn lại việc xác định nền linh đạo của anh căn cứ vào các loại linh đạo đã trình bày ở đây. Dù khá độc đáo, Michael vẫn có chung nhiều điểm với những người được phỏng vấn khác vốn có chung một loại linh đạo với anh.

Đó là loại linh đạo Thế tục.

Các ảnh hưởng đối với linh đạo:

Quan tâm thế tục nơi Michael xem ra khá tiêu biểu cho những người trẻ dấn thân cho xã hội và các sinh hoạt công dân, là những người anh đồng hóa với (và là những người được dự án này phỏng vấn). Nhiều người trưởng thành trẻ thuộc loại này xuất thân từ một hậu cảnh nói tiếng Anh gốc Celtic, thuộc giai cấp trung lưu, học trường tư và khi còn nhỏ có tiếp xúc với các giáo hội một cách lỏng lẻo. Hậu cảnh tôn giáo của họ có thông tri cho cơ sở luân lý của họ, nhưng chính giáo hội thì không còn sức lôi cuốn nữa và cũng không còn cung cấp được một cộng đoàn để những người như Michael cảmthấy họ có thể đồng nhất với.

Anh ta ghi nhận: ‘Tôi chưa bao giờ can dự nhiều vào đó, tôi đoán chính các Kitô hữu mà tôi nói truyện với đã làm tôi quay mặt khỏi đó. Anh biết đó, những người ấy nhiều lần xách nhiễu anh về đức tin của họ. Cả truyền thông, đúng cả truyền thông, cũng mô tả điều ấy. Nhưng lúc còn nhỏ, tôi có dự trường Ngày Chúa Nhật. Bây giờ, điều ấy với tôi như thuộc một thế giới khác. Là người trưởng thành, hay gần như trưởng thành, tôi sẽ không bao giờ chọn làm điều ấy nữa. Chính cha mẹ tôi chọn làm điều ấy cho tôi, nhưng tôi nghĩ ở cái tuổi quá nhỏ như hế, nó chả có hiệu quả bao nhiêu đối với tôi… Giờ đây, tôi là một sinh viên đại học suy nghĩ tự do hoặc gần như thế. Nên, vâng, hiệu quả kia chỉ là tối thiểu, tôi đã không lớn lên trong một gia đình tôn giáo, tôi chỉ tham dự chút đỉnh các lớp giáo lý Chúa Nhật nhưng chua bao giờ thực sự có cảm nhận mạnh đối với tôn giáo trong một quốc gia giống như Úc.

Trong cuộc phỏng vấn, Michael ít nhắc tới gia đình, không giống như nhiều người được phỏng vấn khác, nhưng anh cho biết rõ đạo đức học hiện nay của anh được các tiếp xúc với những người cùng trang cùng lứa nuôi dưỡng và gây ảnh hưởng: ‘Nhưng vào lúc này, hầu hết người trẻ mà tôi liên hệ với, như những người cùng trang lứa, đều muốn những điều có thể thay đổi được xã hội cho tốt đẹp hơn. Nhất là theo học những môn như giáo dục, và làm việc thiện nguyện.

Trong quá khứ, Michael từng sử dụng nhiều tài nguyên thiêng liêng, nhưng việc ấy không còn là thành phần trong cuộc sống đang tiếp diễn của anh nữa mà chúng cũng không gây được một tác dụng lâu bền nào. Ta hãy nghe một câu phỏng vấn:

Người hỏi (NH): Xin hỏi anh một số vấn đề đặc thù, anh có bao giờ dự một buổi gọi hồn chưa?

Michael (M): Tôi đang cố gắng nhớ lại xem sao, à, tôi nhớ tôi luôn chú ý đến việc ấy, lúc tôi đang lớn lên, vào năm lớp 9 và lớp 10, tôi có một người bạn, chúng tôi hay để ý đến những chuyện ấy, tôi chắc chắn chúng tôi có nói về chúng, nhưng tôi cố nhớ xem mình có thực hành hay không. Có lẽ không, nhưng không hẳn vì mình không tin mà chỉ là vì không có dịp. Nhưng lúc còn thiếu niên, dám tôi có làm lắm ạ. Bây giờ, chả bao giờ tôi làm như thế nữa, vì tôi thuộc loại không thích ý niệm làm điều gì đó mà mình không hiểu chi cả… Lúc đang lớn lên, có thể vì tò mò những chuyện như thế, nên rất có thể tôi đã thử khi có ai đó xúi bẩy, nhưng tôi nhớ lại tôi chưa bao giờ có cơ hội cả, tôi đoán thế. Ngồi đó với cái bàn ‘ouija’ và một vài bạn hữu’.

Tuy nhiên, việc can dự của anh vào sân khấu, thi ca, và cả một số ‘triết lý’ nữa đàng sau vấn đề bảo tồn môi sinh, công việc giúp các thanh thiếu niên Thổ Dân và túng thiếu, và d1ân thân vào nghề dạy học, thẩy đều là những cam kết với các nguồn tài nguyên văn hóa thuộc loại khác và chắc chắn gây nhiều tác động nơi anh.

Các hậu quả của linh đạo

1. Kiến thức

Michael chứng tỏ mức kiến thức cao về công dân và hiểu rõ các nguyên tắc trong cơ cấu xã hội và chính trị và việc thay đổi xã hội. ‘Tôi nghĩ là người trẻ anh phải bị ám ảnh về các bất công. Tôi có thể nói mọi người tôi có dịp chuyện trò với, những người được nhận diện thuộc cùng trang cùng lứa, đều có sẵn cả một lô sự việc, và sẽ trả lời câu hỏi này một cách hết sức dễ dàng. Tôi đã từng nói đến việc phân biệt người đồng tính mà tôi cho là đang lan tràn tại Úc, tôi tin đây là (vấn đề) thuộc cả luật lệ lẫn văn hóa. Và tôi nghĩ nạn ghét người đồng tính (homophobia) là điều thực sự không may, đang sống động và phổ biến tại Úc. Lại còn vấn đề này nữa là người Thổ Dân ở xứ này hiện cũng đang bị kỳ thị cách bất công. Tôi cho là bất công khi đang có cái thứ triết lý kỳ thị chủng tộc qua việc cứ ném tiền vào họ và hy vọng mọi việc sẽ êm đẹp. Còn người Úc da trắng thì bảo họ lười, chỉ ráng lãnh trợ cấp của chính phủ. Tôi thấy đó là cái thứ động lực văn hóa cực kỳ đáng lưu ý nhưng đồng thời cũng là những quan điểm hết sức đáng sợ đang hiện hữu. Tôi cho rằng việc xóa bỏ tiếng nói của người Thổ Dân là một bất công thực sự to lớn. Tôi đã nghe ứ tai về chuyện ấy. Ngoài ra, tôi muốn nói vẫn còn nhiều nhóm thiểu số ở đây, vì tôi cũng cảm nhận khá mạnh về phụ nữ. Ngay như trong chương trình thiện nguyện mà tôi đang tham gia chẳng hạn,…có đến 70% các trưởng trại là phụ nữ nhưng mọi chức vụ quản trị hay phối trí viên chương trình hay trưởng nhóm đều 90o% là nam giới, điều ấy quả không chấp nhận được. Trong số 16 người thuộc nhóm đặc nhiệm của chương trình, chỉ có 4 người là phụ nữ, còn bao nhiêu là nam giới.

Theo tôi, đây là vai trò kiểu mẫu đang có vấn đề đối với người trẻ và tôi nghĩ đó là một bất công vì rất nhiều người nghĩ rằng phụ nữ hiện nay đã tiến bộ nhiều trong cố gắng bình đẳng. Tôi chắc chắn họ chưa tiến gần được điểm đáng lẽ họ phải có. Điều ấy cũng làm tôi quan tâm. Tôi cũng không thích nạn phân biệt chủng tộc… Tôi muốn nói người đồng tính, phụ nữ và người Thổ Dân là các lãnh vực bất công chủ yếu mà tôi chú tâm.

2. Các khả năng và kỹ năng bản thân

Michael cũng chứng tỏ mức độ cao về các khả năng và kỹ năng bản thân. Anh cởi mở đối với các ý tưởng mới, đạt trình độ cao trong việc tự kiểm soát lấy mình và các kỹ năng lãnh đạo.

‘Sẽ hết sức ngây thơ nếu bảo làm điều ấy (tạo sự khác biệt) là điều dễ dàng. Trái lại, tôi nghĩ đó là việc đục khoét hết sức chậm rãi, từng tí một những điều chung quanh anh, thì anh mới có thể bắt đầu được. Bắt đầu phải có niềm tin về những niềm tin ấy, rồi khởi sự làm những chuyện như tích cực trong trường, hay lạc quyên tiền bạc, tra vấn sự việc, lựa các chính sách trong trường hay trong cộng đồng rồi nói: thưa ông thưa bà, xin ông xin bà giải thích giùm điều này, vì theo tôi nó sai lầm. Vâng đúng thế, tôi nghĩ người ta không tạo được khác biệt theo lối phim ảnh, nơi cái gì cũng chiến thắng cũng tiệc tùng mừng vui hết, nhưng phải cột vào nó một [quá trình] đẽo gọt đục khoét từ từ và vất vả, từng bước một. Cần thì giờ nếu người trẻ muốn tạo được sự khác biệt, vì tôi thấy người trẻ phần lớn không nắm quyền lực gì đặc biệt trong xã hội. Cho nên, theo tôi, tạo được khác biệt không phải là chuyện dễ dàng. Nhưng tôi tin chắc nó sẽ xẩy ra. Tôi không muốn quá bi quan, tôi muốn nghĩ tôi đang cố làm được chút gì đó trong công việc thiện nguyện mà tôi đang làm’.

Điều cũng đáng lưu ý nữa về Michael là nhiều sinh hoạt cộng đồng của anh đòi hỏi thật nhiều can đảm. Anh phải thắng vượt các sợ sệt và bất an của chính anh, nhưng nhờ kiên tâm, nên anh thấy các khả năng và kỹ năng của anh càng ngày càng lớn mạnh.

3. Các thái độ xã hội

Michael cũng đạt được trình độ cao trong việc nối kết với bạn bè và cộng đồng nói chung. Anh cũng liên kết các giá trị và thế giới quan của anh với các hành động của mình và cho rằng anh hành động vì lý tưởng.

‘Anh biết không, mọi người nói với tôi: chỉ vài năm, anh sẽ quên khuấy cái [lý tưởng] ấy. Lúc ấy hết muốn thay đổi thế giới. Nhưng trong lúc này, tôi thấy phần đông người trẻ mà tôi liên hệ với như người cùng trang cùng lứa, thẩy đều munốn thay đổi sự việc trong xã hội cho tốt đẹp hơn. Nhất là học những môn như giáo dục và làm việc thiện nguyện’.

4. Hành động xã hội

Michael can dự một cách tích cực vào các sinh hoạt cộng đồng cả trong tư cách cá nhân lẫn trong một nhóm. Mức độ làm việc thiện nguyện của anh khá cao và cuộc sống của anh xem ra xoay quanh việc giúp đỡ người khác và hợp tác với các tổ chức phục vụ thiện ích người khác. ‘Tôi từng tham gia các cuộc biểu tình phản đối chỉ để chứng tỏ sự hỗ trợ và thái độ của mình, nhưng tôi đoán tôi tham dự những cuộc biểu tình đó theo các phương cách anh khó có thể đo lường được thành công. Thôi được, để tôi nói cho anh hay, tôi sẽ tham gia ‘Hội Trại Hành Động Tuổi Trẻ’ này với các thiếu niên Thổ Dân là điều tôi từng có làm,…chỉ dành một tuần kinh nghiệm cho họ. Nên tôi nghĩ tôi không thể ngồi xuống mà nói đúng hôm nay mình đã thực hiện được điều gì đó cho quyền lợi người Thổ Dân, nhưng tôi nghĩ tôi có thể nói mình đang tạo nên một điều gì đó tích cực trong phạm vi này’.

Michael lọt khít khao vào khuynh hướng công dân cao ở điểm anh đã chứng tỏ được các mức độ cao về cả bốn chiều kích. Như thế, ta có thể coi anh như một công dân trẻ mẫu mực. Cuộc sống của anh đã được tích nhập tốt đẹp về phương diện các hậu quả do nền linh đạo của anh tạo ra: các niềm tin, kiến thức, các kỹ năng, các thái độ xã hội, và hành động xã hội.

Ghi chú:

(5) Tất cả những người được phỏng vấn đều được gán cho một tên giả và các chi tiết có thể nhận diện họ đều được thay đổi.

Vũ Văn An

Tags · Ngày Giới Trẻ Thế Giới 2008

Đọc nhiều nhất Bản in 22.06.2008. 14:48