Giáo dân Thái Hà kiện truyền thông Nhà nước

§ Mặc Lâm

WASHINGTON 13/1/2009 -- Sau khi phiên toa xét xử 8 giáo dân của giáo xứ Thái Hà có hành vi phá hoại tài sản, bản án đưa ra có mức phạt cao nhất là án treo và cả tám bị cáo đều tuyên bố sẽ kháng án lên tòa phúc thẩm.

Tuy nhiên tờ báo Hà Nội Mới và Đài Truyền Hình Hà Nội đã đưa tin rằng các bị cáo đã cúi đầu nhận tội và thừa nhận những hành vi sai phạm pháp luật của mình.

• Nghe | Download

Cách đưa tin không chính xác này đã khiến cho các giáo dân này bức xúc và hai bà Ngô Thị Dung và Nguyễn thị Việt đã chính thức gửi đơn kiện hai cơ quan truyền thông này nhằm đòi lại công bằng cho họ.

Phiên xử kín

Vào ngày 8 tháng 12 mới đây, vụ án giáo dân Thái Hà đã làm cả nước chú ý và phiên xử diễn ra trong một tòa án khép kín, không có sự hiện diện của báo giới quốc tế cũng như người thân của các bị cáo. Phiên xử kết thúc với những bản án treo mà dư luận cho là nhẹ so với các vụ án khác trước đây.

Thế nhưng những bị cáo bị tuyên án tù treo không chấp nhận bản án mà họ cho là vô căn cứ khi hành động của họ chỉ nhắm vào việc đòi lại đất đai của giáo xứ và họ không có hành vi nào chống đối hay phá hoại.

Trước tòa, cả tám giáo dân đều thừa nhận rằng việc họ đập bức tường và chiếm đất trong khuôn viên mà công ty Chiến Thắng chiếm dụng nhiều năm là hành động hợp lý, họ chỉ đòi lại quyền sở hữu của giáo xứ đối với miếng đất này mà thôi.

Với lý do vừa nêu, bà  Ngô Thị Dung và bà Nguyễn Thị Việt cảm thấy bị xâm phạm nặng nề khi hai cơ quan truyền thông lớn nhất Hà Nội là báo Hà Nội Mới và đài truyền hình Hà Nội đưa tin với ngôn ngữ xúc phạm danh dự hai bà.

Đài truyền hình Hà Nội thì loan tin rằng "các bị cáo đã nhận rõ những hành vi sai phạm của mình," trong khi đó tờ báo Hà Nội Mới thì loan tin nặng nề hơn khi viết rằng "các bị cáo đã cúi đầu nhận tội, thừa nhận hành vi sai trái của mình".

Xúc phạm danh dự?

Luật sư Lê Trần Luật người nhận trách nhiệm trong hồ sơ này cho biết: “Các giáo dân cho là báo Hà Nội Mới và đài truyền hình VTV 1 bảo rằng họ cúi đầu nhận tội và họ cho rằng điều đó xúc phạm đến danh dự của họ.”

Chúng tôi liên lạc với luật sư Cù Huy Hà Vũ, với tư cách tiến sĩ luật tại Việt Nam ông cho biết những khả năng mà hai đương đơn có thể làm, ông nói:

“Tôi cũng biết trong cái vụ việc này thì các bị cáo ở Thái hà tiếp tục chống án, điều đó các đương sự vẫn cho rằng là mình không có tội. Vậy thì ngay cái cách đưa tin của nhà báo như vậy là bất hợp lý và có thể khiếu kiện ra tòa.”

Bà Ngô Thị Dung, một trong hai người đứng đơn khiếu kiện cho chúng tôi biết:

“Chúng tôi muốn khởi kiện vì báo đài nói sai sự thật. Nó nói chúng tôi tám bị can đã cúi đầu nhận tội nhưng chúng tôi có nhận tội gì? Chúng tôi có sai trái gì đâu mà nhận tội? Từ hôm 23-24 Noel đến một tuần sau không thấy xin lỗi hay đính chính chúng tôi mới có  đơn khởi kiện.”

Bà Tạ Phong Tần, trợ lý văn phòng luật Pháp Quyền, nơi nhận hồ sơ của hai bà Ngô Thị Dung và Nguyễn Thị Việt cho chúng tôi biết những diễn tiến mới nhất chung quanh vụ này, bà Tần nói: “Chúng tôi không biết tòa sẽ xử như thế nào nhưng nếu xử theo đúng pháp luật thì bà Dung và bà Việt sẽ thắng.”

Không phải lần đầu

Cách đây khá lâu, hai nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng là đại tá Phạm Quế Dương và giáo sư Trần Khuê cũng đã từng gửi đơn khởi kiện các tờ báo bôi bẩn hai ông cũng như đưa những tin tức sai lạc gây bất lợi cho hai ông nhưng những lá đơn này không bao giờ được tòa xử lý.

Chúng tôi đem câu hỏi này ra để hỏi bà Tạ Phong Tần về một khả năng tương tự có thể xảy ra cho vụ án Thái Hà hay không, bà Tần cho biết:

“Căn cứ theo pháp luật thì tòa phải nhận để xét xử chứ không thể từ chối được. Dù cho có từ chối thì tất cả những chứng cứ đó đã được mang lên mạng hết rồi khó mà phủ nhận được.”

Chức năng của các cơ quan truyền thông khi đưa tin rất quan trọng vì người nhận được bản tin sẽ bị hướng dẫn do cách tường trình của người đưa tin.

Bởi lẽ đó, báo chí thường gặp bất lợi khi có những sai sót do chủ quan. Tuy nhiên khi sự sai sót có chủ ý thì tòa án là nơi để phân xử là điều tất yếu, và mọi sự xét xử có khách quan hay không thì lại là một việc khác cần phải bàn cãi rất nhiều về sau này.

Mặc Lâm, phóng viên RFA

Tags · Audio Clip

Đọc nhiều nhất Bản in 14.01.2009. 09:02