Dân Chúa ? | Liên Lạc | [Valid RSS] RSS Feeds


Tháng 10/2020

Bài Mới

Sách Online

Mục Lục Sách »

pierre-julien_eymard_pk1.jpg
Người say yêu Thánh Thể
imitation3.jpg
Gương Chúa Giêsu
eucharist.jpg
Suy niệm trước Thánh Thể

Biên Bản Nhân Chứng Thứ Hai Về Cái Chết Của Thầy Giảng Anrê Phú Yên

§ Lm Antôn Nguyễn Trường Thăng

Để hiểu thêm các câu trả lời của các nhân chứng, xin ghi ra đây TÁM câu hỏi mà cha Gaspar da Amaral và tòa án yêu cầu nhân chứng phải công khai làm rõ.

CÂU HỎI ĐIỀU TRA

Ông bà có biết một thanh niên khoảng 19 tuổi, người Đàng Trong, nguyên quán tỉnh Ranran (Phú An phủ, Trấn biên dinh), cha mẹ là Kitô hữu, làm thầy giảng và người phục vụ cho cha Alexandre Rhodes tu sĩ đã tuyên khấn của Dòng Tên, người được trao cho trọng trách coi sóc mục vụ cho người Kitô giáo ở đây. Thầy tên là Anrê. Vào năm 1644, khi thầy đang ở nơi vẫn thường trú ngụ, trong nhà Cha Dòng Tên, ở gần Hội An (Fayfo) là nơi có nhiều người buôn bán từ Macao vẫn thường lui tới, thì bị bắt và sau đó bị giết chết tại Cachão, Cacham(Kẻ Chàm, Dinh trấn Thanh Chiêm) không?

Ông bà có biết thầy Anrê đã bị xét xử, đánh đập, lý do chỉ vì là người Kitô hữu hay chỉ vì dạy Đạo Chúa Kitô, rồi thầy bị giải về Kẻ Chàm (để ra mắt) Quan Ông Nghè Bộ, ở đó thầy lại bị tra khảo về đức tin của mình; và khi thầy khẳng khái tuyên xưng đức tin, thì vì lý do đó thầy bị nhốt tù và trong nhà tù còn có một người khác cũng tên là Anrê đã bị bắt giữ vì cùng một lý do hoặc vì một lý do khác không? Ông bà có biết vì sao họ đã tha chết cho người này? Thầy Anrê đã bị đối xử như thế nào? Và thầy phải ở lại nơi đó trong bao lâu? Và người ta đã đi bắt thầy tại nhà cha Alexandre Rhodes vào lúc nào? Và những người đi bắt có phải là những người mang theo lệnh bắt giữ những người khác nữa vì cùng một lý do đó hay không? Hãy khai ra sự kiện hiển nhiên, tiếng đồn, công luận.

Ông bà có biết người ta đã kết án tử thầy Anrê chỉ vì thầy là người Kitô hữu và những vị quan nào đã kết án xử tử; tại đâu, vào lúc nào? Thầy có vui lòng chấp nhận và tỏ ra vui mừng vì điều đó không? Ông bà có nhìn thầy người ta đã giải thầy đi cách công khai và bằng cách nào đến nơi hành hình; và tại đó người ta đã lấy giáo đâm và đã cắt cổ trong khi thầy vẫn tiếp tục tuyên xưng đức tin vào Chúa Giêsu Kitô Chúa chúng ta với lòng kiên định cho đến lúc chết không? Ông bà có biết trước lúc chết thầy đã khuyến khích những người ở lại phải giữ vững đức tin. Hãy khai rõ về hoàn cảnh và thể thức của cuộc hành hình (xin nêu rõ) năm, tháng, ngày giờ cũng như về công luận và tiếng đồn.

Ông bà biết ai là nhân chứng của cái chết này không? Xin kể hết ra. Và có phải ngay lúc đó người ta ngay lập tức đón nhận những giọt máu và thi thể thầy một cách trân trọng và tôn kính như dành cho một vị tử đạo? Thi thể được mang đi thế nào, và được giao cho ai ở đó, và thầy được đưa đến thành phố Macao trong chiếc thuyền nào, và có phải thầy được đám rất đông người đón tiếp long trọng và với lòng mộ mến, rồi được trao cho cha Giám đốc trường Trung học Dòng Tên và phó bề trên tỉnh dòng Nhật Bản? Xin khai rõ sự kiện rõ ràng, công luận và tiếng đồn.

Ông bà có biết một ông quan tên là Ông Nghè Bộ, hay một người khác, đã kết án tử hình thầy dựa vào lệnh của vua Đàng Trong, là người đang cai trị với danh hiệu (Thaybau) (Thái Bảo), và vì mối hiềm thù mà nhà vua cũng như quan đã chống lại đức tin của chúng ta? Và ông bà có biết cũng vì cùng lý do đó mà những người lính, khi bắt được An rê, đã lấy đi tất cả những ảnh thánh, những đồ thánh? Và cũng vào dịp này, Ông Nghè Bộ truyền đạt lệnh cho cha Alexandre Rhodes hãy trở về Macao, và không được làm cho người ta trở lại Kitô giáo nữa vì việc đó đi ngược lại ý chỉ nhà vua? Xin khai sự kiện hiển nhiên rõ ràng, công luận và tiếng đồn.

Án tử người ta đã xử với thầy Anrê là do thầy phạm tội ác hoặc phạm luật, hoặc vì một lý do nào khác, hay chỉ vì thầy là Kitô hữu, và vì thầy giúp giảng Đạo Chúa Kitô, tuyên xưng đức tin nên thầy đã bị kết án do lòng thù nghịch đức tin?

Ông bà có biết thầy Anrê có những nhân đức đối thần: tức là đức tin công giáo ở mức độ tuyệt vời, và thầy đã dạy đức tin đó cho những người khác; thầy có một đức cậy vững vàng đạt được đời sống vĩnh cửu nhờ lòng thương xót của Thiên Chúa và những công trạng của Chúa Giêsu Kitô; thầy có một đức ái nồng nàn và một tình yêu mạnh mẽ đối với Thiên Chúa, cũng như đối với người thân cận khi mong cầu họ được ơn cứu độ? Ông bà có biết thầy còn có những nhân đức luân lý khác đặc biệt là đức nhẫn nại và khiêm nhượng; thầy có thành kính, nhiệt thành trong việc phụng thờ Thiên Chúa, sốt sắng tham dự thánh lễ, cầu nguyện và lãnh nhận các bí tích xưng tội, rước lễ không?; thầy có giữ đạo Thiên Chúa và có nhiệt thành công bố đạo đó để những người đồng bào trở lại đạo không?. Hãy kể lại những gì ông hay bà biết được và bằng cách nào ông hay bà đã thấy (cũng như) nghe nói công khai và công luận.

Ông hay bà có biết thầy Anrê được coi như một vị tử đạo thực sự và được dân Kitô giáo tôn kính như thế, ở Đàng Trong cũng như ở Macao đây, và thánh tích của thầy được quý chuộng và tôn kính không? Và ông hay bà có biết thi thể của thầy được đặt ở đâu và có được tôn kính như một vị tử đạo không? Và nếu Thiên Chúa đã thực hiện một phép lạ nào đó tại một nơi nào đó nhờ sự chuyển cầu của thầy An rê sau khi chết. Hãy nói về điều ông hay bà biết và khai rõ về những gì nghe nói công khai hay công luận.

Dũng Lạc đã đưa lên mạng nhân chứng thứ nhất, sau đây là lời khai của nhân chứngthứ hai Francisco de Azevedo Teizeira.

NHÂN CHỨNG THỨ HAI

Ngày 19 tháng 12 năm 1644, tại nơi cư trú của cha Tổng Quyền Manoel Fernandes, giám mục phụ tá được hưởng bổng lộc nhà thờ chính toà giáo trưởng Goa, tại phòng thứ hai của nhiệm sở, thì có ông Francisco de Azevedo Teizeira trình diện. Ông sinh quán tại thành phố Évora, con của Jerónimo de Azevedo de Faria và bà Cracia Lopes de Oliveira, hiện nay đang cư trú trong thành này, ông đã có gia đình và đã định cư và là công dân của thành phố này. Ông khai mình 51 tuổi, là một trong những nhân chứng được triệu tập theo thư mời của Antonio Rangel và đã được kể ra trong danh sách ở trên. Trả lời câu hỏi năm nay ông có xưng tội không, xưng tội được mấy lần, ông trả lời 5 hay 6 lần trong năm nay, và vào dịp lễ Phục Sinh tại Đàmg Trong, ông đã xưng tội với cha Alexandre Rhodes Dòng Tên, ông đã nhận Phép Thánh Thể từ tay Ngài. Trả lời câu hỏi ông có bị công khai dứt phép thông công không, ông trả lời rằng nhờ lòng thương xót của Chúa ông chưa bao giờ bị dứt phép thông công. Với lời cảnh cáo phải nói sự thật, với niềm tin vào lời thề mà theo yêu cầu phải đặt tay phải lên Phúc Âm, và yêu cầu phải cân nhắc kỹ lưỡng những gì ông sẽ khai vì rằng đây là một việc rất hệ trọng và trách nhiệm nặng nề, ông tuyên bố rằng ông sẽ nói sự thật về những điều ông biết, đã nhìn thấy hay đã nghe, và ông sẽ được chất vấn.

Câu hỏi thứ nhất:

Nhân chứng trả lời rằng ông đã làm quen với chàng thanh niên Anrê tại nhà của Cha Alexandre Rhodes, và ông đã thường nói chuyện với thầy, và thầy nói mình là con trai của gia đình Kitô hữu, và nguyên quán của thầy ở tỉnh Ranran (Phú An phủ) của vương quốc Đàng Trong, thầy vẫn ở trong nhà cha Alexandre Rhodes, và thầy giúp việc cha để quản trị người Kitô hữu của vương quốc này và của vùng này; cả ba lần nhân chứng đã đến Đàng Trong ông đều biết thầy Anrê ở trong nhà cha ở Hội An, ông đã nhìn thấy thầy phục vụ cha với lòng trung tín và nhiệt thành trong việc quản trị người Kitô hữu ở đây; và ở đó thầy đã bị giải đi giam ở Cacham (Kẻ Chàm) ở đó có một quan tên là Ông Nghè Bộ, chức quan tương đương với Quan Thống Đốc Ngân Khố ở Macao, và ở đó cũng có một vị thống đốc khác, là phó vương của nhà vua.

Câu hỏi thứ hai:

Ông trả lời rằng ông nghe người ta nói rằng thầy Anrê đã bị bắt giam tù và đã bị trói hai tay ra sau lưng bằng dây mây, và thầy bị đánh đập bằng roi mây vì thầy là người Kitô hữu và vì thầy dạy Đạo Chúa Kitô; và từ nhà Cha Alexandre nơi thầy bị bắt thầy bị giải đi Cacham (Kẻ Chàm) đến trước quan Ông Nghè Bộ. Khi quan tra khảo thầy về Đạo mà thầy tuyên tín, thầy khai rằng thầy tuyên tín Đạo Chúa Kitô, và thầy là giáo lý viên của Cha Alexandre Rhodes, và rằng thầy miệt mài rửa tội người ngoại giáo của vương quốc này, và thầy là người Kitô hữu từ nhiều năm rồi, và thầy hoàn toàn sẵn sàng hiến dâng mạng sống vì Đạo Chúa Kitô mà thầy vẫn tuyên tín; và quan Ông Nghè Bộ bảo thầy phải từ bỏ Đạo Chúa Kitô, Đạo mà thầy gọi là Đạo mới thì quan sẽ tha mạng sống cho thầy, thầy trả lời rằng thầy sẽ không hề làm như thế, và nếu quan muốn thì giết chết thầy, thầy sẵn sàng lấy mạng sống mình đáp đền món nợ mà thầy vẫn có đối với Thiên Chúa, Đấng Tạo Hoá. Và từ đó, thầy bị tống ngục, với một cái gông trên cổ – tức hai khúc tre mỗi khúc dài một thước tay‘’ coudée’’ rưỡi– người ta đặt trên vai, và người ta khoá ở giữa lại bằng hai cái chốt gỗ, chân bị khoá lại trong cái cùm bằng gỗ; ngôi nhà được dùng làm ngục giam là một túp lều, ở đó người ta vẫn cưa ván. Và việc bắt giữ xảy ra vào ngày 25 tháng 7 năm 1644 này vào lúc giữa trưa, khi thầy Anrê đang ở trong nhà của Cha Alexandre Rhodes, cha đã đi đến một chỗ khác sau khi đã cử hành Thánh Lễ; ở đó thầy đang xếp những những đồ trang trí và chịu trách nhiệm chăm sóc một vài người Kitô hữu bị bệnh đang ở trong nhà này: và những kẻ thi hành luật pháp đi bắt thầy Anrê cũng đã nhận lệnh bắt những thầy giảng khác mà họ gặp; và vì họ chỉ thấy có một mình thầy nên họ chỉ áp giải có một mình thầy, sau khi màn đêm buông xuống, họ dẫn đến một Anrê khác, người này ở Cacham (Kẻ Chàm), một ông già cao niên, cũng là Kitô hữu, trong nhà ông thường có thánh lễ; ông đã được giải đến cùng một nhà giam cũng với cái gông trên cổ; vì ông đã già, người ta tha mạng cho ông, theo như nhân chứng đã nghe được từ miệng của quan Ông Nghè Bộ; chính nhân chứng đã biết rằng thầy Anrê vẫn bị giam tại nơi gọi là nhà giam hơn 24 tiếng đồng hồ, với cái gông trên cổ, và luôn luôn vui vẻ tin tưởng, bởi vì thầy đang chịu những đau khổ vì thầy là Kitô hữu.

Câu hỏi thứ ba:

Nhân chứng trả lời rằng vì anh hiện diện tại nhà giam với thầy Anrê, một tên tay sai của một viên quan khác, là người được giao cho nhiệm vụ hành quyết, đến và đã bảo thầy Anrê chuẩn bị chịu chết, và rằng nếu thầy có gì ăn thì thầy nên ăn đi; chính nhân chứng đã ghi nhận là khi nhận được tin này thầy Anrê vui mừng đến độ dường như thầy có một khuôn mặt khác hẳn lúc trước đó, và thầy đã ăn một miếng bánh Castela (bánh hoa lang, bánh người Bồ đào nha) (bánh bông lan hiện nay), được nhúng nước mà cha Alexandre đã cho thầy; và chính nhân chứng đã cầm trên tay chiếc đĩa bằng sứ trong đó thầy đã nhúng miếng bánh ngọt. Và sau khi đã ăn xong, khoảng chừng bốn hay năm giờ chiều ngày 26 tháng 7 năm này, thầy bị giải đi cách công khai đến một cánh đồng xa nơi dân cư chừng nữa dặm, cũng mang gông trên vai, chân trần, mặt một chiếc áo dài vải lanh, tay được cởi trói, đi giữa hai hàng lính ba mươi người, mỗi bên mười lăm, và đàng sau là viên quan cùng với những người khác đi theo ông. Anh bị giải đi như thế đến nơi đã nói, ở đó một phụ nữ đã trải vài chiếc chiếu rơm, theo như tục lệ của vương quốc này là phải trải chiếu tại chỗ mà người ta sẽ hành quyết một tội nhân nào đó. Nhưng thầy Anrê không muốn chết ở đó, nhưng muốn chết trên đất, hai tay chắp lại và giơ lên cao, quì gối, và ba mươi quân lính vây quanh thầy thành một vòng tròn để thầy ở giữa, mỗi một tên lính cầm trên tay một mã tấu; và vào đúng lúc viên quan đó ra lệnh cho một người lính hành quyết, anh ta thực hiện cuộc hành quyết bằng một ngọn giáo, một loại vũ khí có đầu bằng sắc dài ba gang và rộng ba ngón tay; tên lính dùng cái cán giáo đánh một cú thật mạnh vào lưng, và quay đầu sắt nhọn lại nó đâm thầy Anrê vào sườn trái một vết thương rất sâu, xuyên thấu từ bên này sang bên kia, rồi rút giáo ra, và cũng nhằm vào cùng một chỗ hắn đâm một nhát nữa làm thầy Anrê ngã ra, người anh hùng tử đạo ngã sang bên phải mà mặt vẫn quay về trời, luôn miệng kêu tên GIÊSU MARIA nhiều lần; và vì thầy nằm ở tư thế này, một trong số những tên lính đó, dùng mã tấu cầm sẵn trên tay, cắt cổ thầy Anrê trong khi đó người anh hùng tử đạo vẫn còn sống,và tiếp tục kêu tên cực thánh Giêsu Maria; và chính nhân chứng đã thấy sau khi người ta đã cắt cổ thầy, người ta còn nghe thấy trong hơi thở thoát ra hoà với máu là tiếng kêu Danh Thánh Giêsu Maria. Và khi thầy đã chết, các lý hình bỏ mặt thi thể tử tội ở đó và ra đi; và chính nhân chứng với một vài người Kitô hữu khác đang hiện diện, tiến lại gần thi thể cởi chiếc áo thấm đẫm máu hồng và đã bị xé toạt bởi vết thương ra, và ông đã giữ cho mình chiếc áo ấy. Và cha Alexandre Rhodes lấy một khăn vải lớn ngài đang cầm trên tay thấm đẫm máu vẫn đang còn tươi, và những người khác đang hiện diện mỗi người cũng lấy cho mình những thánh tích và máu tuỳ theo khả năng của họ. Và nhân chứng khai rằng nơi thầy Anrê chịu tử đạo không phải là nơi người ta có thói quen hành quyết những tử tội khác, đúng hơn đó là một nơi xa khu dân cư và chưa có một ai khác đã chịu hành quyết nơi đây. Ngoài ra nhân chứng còn khai rằng trước khi bị giải đến nơi tử đạo, khi đang ở trong nhà giam, thầy Anrê đã nói với các Kitô hữu đang hiện diện – đông người – rằng họ phải can đảm và kiên định, và họ đừng sợ khi nhìn thấy thầy chết, thầy không chết vì một tội lỗi thầy đã phạm, nhưng chết vì thầy là người Kitô hữu, và vì thầy giảng dạy Đạo Chúa Kitô, và rằng thầy lấy mạng sống của mình để đền món nợ mà thầy đã mắc Chúa Giêsu.

Câu hỏi thứ tư:

Nhân chứng trả lời những người chứng kiến cái chết của thầy Anrê là: Cha Alexandre Rhodes tu sĩ dòng Tên, João de Rezende thuyền trưởng thuyền cho (thuyền buồm buôn), trên đó thi thể của thầy Anrê được đưa đến thành phố này, Horacio Massa, Antonio Mendes sinh quán Goa, Momingos Rodriques đã lập gia đình trong thành phố này, Agostinho da Silva sinh quán tại thành phố này, Antonio Pecanha cũng đã kết hôn trong thành phố này, và những người khác đã tham dự, cùng với nhân chứng họ đã nhìn thấy tất cả những gì đã diễn ra; và [còn về] máu và thi thể, như ông đã nói, người ta đã đón lấy với sự nghiêm trang và kính cẩn, trong chiếc áo dài bằng lụa, mà một Kitô hữu đã giao cho ông, và thật vậy, thi thể được đặt trong một áo quan và ban đêm được giao cho cha Alexandre Rhodes. Ngài đã trao lại cho João de Rezende thuyền trưởng thuyền buôn, người đã đến thành phố này, và ở đó thầy được đón tiếp cách trang trọng, với lòng sùng kính và rất đông người dân, và được giao lại cho Giám đốc trường Trung học của Dòng Tên, vì đây là điều hiển nhiên ai cũng biết. Và chính nhân chứng đã có lòng sùng kính và tôn kính đối với thi thể và những thánh tích, bởi vì đó là những di vật của một người đã hiến mạng sống mình vì đức tin thánh thiện của chúng ta, và vì chính ông đã nhìn thấy tận mắt điều đó. Và đó là điều hiển nhiên rõ ràng ai cũng biết.

Câu hỏi thứ năm:

Nhân chứng nói rằng quan Ông Nghè Bộ đã nói với cha Alexandre Rhodes trước mặt nhân chứng rằng quan tha mạng cho ngài vì ngài là người ngoại quốc, và rằng ý chỉ nhà vua không muốn cho Đạo mới [Đạo ChúaKitô] được giảng dạy trong vương quốc của ông, và những hình ảnh (tôn giáo) và đồ làm lễ phải bị thiêu hủy đi, hai tên Anrê đang bị giam giữ phải bị giết chết: nghe điều đó cha Alexandre, cũng như chính nhân chứng, thuyền trưởng, và những người Bồ khác đang hiện diện ở đó phản đối rằng, quan phải trả những hình ảnh và tượng chuộc tội lại cho cha Alexandre, bởi vì cũng theo lệnh của nhà vua ban ra cho phép người Bồ đến đất nước này cùng với các linh mục của họ, mà các linh mục thì nhất thiết phải mang theo những tượng ảnh Chúa và các thánh của họ; từ đó quan ra lệnh trả lại các ảnh tượng và tượng chuộc tội; và do sự khẩn khoản của Cha Alexandre Rhodes, Ngài xin tha mạng sống cho hai Anrê đang bị bắt giữ, bởi họ không đáng tội chết vì rằng họ chỉ làm theo điều cha ra lệnh và dạy họ làm, và nếu có một tội nhân trong sự việc này, thì người đó chính là cha Alexandre. Quan có thể ra lệnh hành hình hay trừng phạt cha nếu quan muốn. Nghe vậy, quan trả lời rằng ông Anrê, vì đã già nên ông tha mạng sống cho, nhưng người thiếu niên kia, hắn đã trả lời trước chính vị quan này với sự táo bạo và tự do [của ngôn ngữ] rằng mình là Kitô hữu, bởi vì nó tuyên bố mình sẵn sàng hiến dâng cả ngàn mạng sống vì Đạo Chúa, quan sẽ khép tội chết cho nó; và điều đó không còn nghi ngờ gì nữa bởi vì đó là lệnh của nhà vua; và cha Alexandre phải quay trở về Macao, và cha không được ở lại trên vương quốc này nữa cũng không được làm cho người ta thành Kitô hữu, cha chỉ có thể đến và đi theo mỗi chuyến làm ăn của người Bồ.

Câu hỏi thứ sáu:

Nhân chứng trả lời rằng thầy Anrê đã bị hạ sát và kết án tử hình, vì thầy là người Kitô hữu, và vì thầy thường dạy giáo lý và hoán cải những người Đàng Trong của vương quốc này, chứ không phải vì một lỗi phạm hay một tội ác nào.

Câu hỏi thứ bảy:

Nhân chứng trả lời rằng, đây là một việc rõ ràng hiển nhiên và mọi người ai cũng biết, và chính cha Alexandre Rhodes đã nói với nhân chứng rằng thầy Anrê rất vững vàng trong đức tin, kiên định trong đức cậy và có dồi dào đức ái và tình yêu đối với những điều thánh thiện của đức tin chúng ta cũng như đối với tha nhân, vì thiện ích của họ mà chính thầy đã giúp đỡ họ, làm việc giữa những người Kitô hữu, giảng dạy cho những Kitô hữu khác con đường cứu độ, còn những gì liên quan đến các nhân đức luân lý, thầy đã chứng minh cho thấy khi bị bắt và qua cái chết của mình. Chính nhân chứng đã tận mắt nhìn thấy thầy Anrê thường xuyên xưng tội và trước khi chịu tử đạo thầy đã xưng tội với cha Alexandre Rhodes, và trước đó thầy đã lãnh nhận bí tích Thánh Thể từ tay ngài; sự kiện rõ ràng và hiển nhiên và ai cũng biết rằng thầy Anrê là người mộ đạo và nhiệt thành phụng thờ Thiên Chúa như cha Alexandre Rhodes đã khẳng định.

Câu hỏi thứ tám:

Nhân chứng trả lời rằng chính ông vẫn coi thầy là một vị tử đạo thực thụ, và đối với tất cả những người Bồ và các Kitô hữu đã chứng kiến cái chết đó, và những ai đã nghe câu chuyện về cuộc tử đạo của thầy dù ở Đàng Trong, ở trên tàu hay ở trong thành phố này(Macao) nơi thi thể của thầy được đưa đến với tất cả những vinh dự an táng, và được trao cho cha Gaspar de Amaral giám đốc trường Trung học Dòng Tên của thành phố này, tất cả đều coi thầy là vị tử đạo thực sự và thầy đã được đối xử như thế. Chính thế người ta đã tiếp rước thầy bằng những nghi lễ an táng danh dự và đám rất đông những thị dân thành phố này đã đi theo đám rước khi chiếc tàu đến thành phố này, và phần đông người dân tụ tập lại, nhiều người cố tìm những thánh tích của vị anh hùng tử đạo, đặc biệt chính nhân chứng, theo lời ông nói, cũng đã giữ chiếc áo dài và vài sợi tóc trên đầu. Và thi thể thầy được đặt thường xuyên tại trường trung học của Dòng Tên của thành phố. Và nhất là tất cả những gì khai trên đây, nếu không phải nhân chứng đã thấy tận mắt thì đó đều là những điều rõ ràng hiển nhiên và ai cũng biết.

Và sau khi lời chứng của chứng nhân được đọc lại hoàn toàn như đã được soạn thảo, nhân chứng tuyên bố và xác nhận đó là lời chứng của mình, và lời chứng đó đựơc viết theo đúng sự thật, và ông không có gì phải cắt bỏ bớt hay thêm vào. Và để làm tin, ông ký tên cùng với Cha Tổng Quyền, và tôi, Cha Antonio da Silva, công chứng viên chính của vụ án, người ghi lại lời chứng này. Francisco de Azevedo Teixeira. Manoel Fernandes, thuyền trưởng. Cha Antonio da Silva đã ký.

Lưu ý: Bản dịch từ tiếng Bồ đào nha sang tiếng Pháp do cha Roland Jacques OMI tức Dương Hữu Nhân, từ tiếng Pháp sang tiếng Việt do anh Phaolô Hồ quang Phúc thực hiện. Những chỗ chữ in đậm hoặc chú thích trong ngoặc do linh mục Antôn Nguyễn Trường Thăng ghi để thêm độ chính xác, vì lý do có nhiều tác giả và diển giả quá “cường điệu”.

Hội An.

Lm Antôn Nguyễn Trường Thăng

Tags ·

Đọc nhiều nhất Bản in 09.08.2008. 07:58