Cuộc tông du tới Đất Thánh (4)

§ Vũ Văn An

Đất Thánh chuẩn bị nghênh đón Đức Giáo Hoàng

Từ tháng Tư, các thợ sơn, nhân công và các nhà khảo cổ đã cùng nhiều người khác thực hiện những chuẩn bị sau cùng cho cuộc nghênh đón Đức Giáo Hoàng tới Đất Thánh.

Theo hãng tin EFE, các công nhân bận bịu sơn các khung cửa và rà xét các bức tường tại Phòng Tiệc Ly. Nhà thờ Mộ Thánh cũng được tạm đóng cửa trong một thời gian để chuẩn bị. Tại Đồi Vực Thẳm (Mount Precipice), các công nhân đã xây dựng một khán đài để Đức Giáo Hoàng ngỏ lời với hàng ngàn người bên ngoài Nadarét.

Theo Cha Ricardo Bustos thuộc Đền Thánh Truyền Tin, sẽ có ba ca đoàn địa phương, một của người Maronite, một của người Melchite và một ca đoàn Latinh, và ít nhất sẽ có một bài đọc hát theo Nghi Lễ Đông Phương trong Thánh Lễ tại Đồi Vực Thẳm.

John Seligman, một nhà khảo cổ làm việc tại Cơ Quan Khảo Cổ Do Thái, có nhiệm vụ tân trang Phòng Tiệc Ly, cho biết: việc Đức GH tới thăm là “một cơ hội lớn để trưng bày các địa điểm quan trọng nhất của Kitô Giáo. Chúng tôi đã làm sạch các tường, sửa lại gạch và chữa các bức tường hư, để địa điểm này coi cho được đối với cuộc viếng thăm của Đức Giáo Hoàng”.

Cha Pierbattista Pizzaballa, Quản Thủ Đất Thánh, nói rằng cuộc viếng thăm của Đức GH cho thấy: bất chấp các hiểu lầm, mối liên hệ với thế giới Do Thái Giáo và Hồi Giáo là mối liên hệ rất quan trọng đối với cả Giáo Hội Công Giáo nói chung và cho bản thân Đức GH nói riêng. Do Thái đầu tư hơn 9 triệu mỹ kim để canh tân các địa điểm được Đức Giáo Hoàng viếng thăm.

Lực lượng an ninh khổng lồ bảo vệ chuyến tông du

Theo hãng tin AP, Do Thái sẽ triển khai 80,000 nhân viên an ninh trong “Chiến Dịch Áo Trắng” (Operation White Cloak) để bảo vệ Đức GH Bênêđíctô XVI trong thời gian ngài tới thăm nước này.

Tổng úy trưởng Cảnh sát Do thái là Dudi Cohen gọi cuộc tới thăm này là “một biến cố lịch sử, xét về phương diện an ninh, thì rất phức tạp”. Ông cho hay: 80,000 nhân viên an ninh sẽ được triển khai để giữ an ninh cho chuyến viếng thăm này, trong đó có 60,000 cảnh sát. Số còn lại là cảnh sát chìm và binh sĩ.

Đức GH Bênêđíctô XVI sẽ là vị giáo hoàng thứ hai chính thức viếng thăm Do Thái. Vị tiền nhiệm của ngài là Đức Gioan Phaolô II tới đây vào năm 2000 để thực hiện cuộc tông du thiên niên kỷ. Năm 1964, Đức GH Phaolô VI cũng tới Do Thái, nhưng cuộc viếng thăm đó là một cuộc viếng thăm không chính thức và chỉ kéo dài mấy tiếng đồng hồ.

Các viên chức Do Thái và Palestine đang lên cơn sốt trong việc hoàn tất các sắp xếp sau cùng cho chuyến viếng thăm. Tại Giêrusalem, Đức GH sẽ viếng thăm nơi thánh thiêng nhất, nơi người Do Thái Giáo thường tới cầu nguyện, đó là Bức Tường Phía Tây của Cổ Thành Giêrusalem; Đền Thờ Đá (the Dome of the Rock), tức đền thờ chính của Hồi Giáo, và Nhà Thờ Mộ Thánh, nơi Chúa Giêsu chịu đóng đinh và được chôn cất.

Đức GH sẽ cử hành thánh lễ ngoài trời tại Giêrusalem, Bêlem và Nadarét. Cohen cho hay nguyên tại Giêrusalem, chính phủ Do Thái sẽ huy động 30,000 nhân viên an ninh. Trình bày với báo chí về kế hoạch an ninh, Cohen cho hay: hiện không có dấu hiệu tình báo nào về một cuộc tấn công nhắm vào Đức GH, nhưng ông cho rằng “khủng bố là một thực tại mà Do Thái phải đương đầu suốt cả năm”. Ông cũng cho biết: lực lượng an ninh trong “Chiến Dịch Áo Trắng” đã được huấn luyện trong nhiều tháng nay và sẽ sử dụng nhiều kỹ thuật mới, nhưng ông từ chối không cho biết thêm chi tiết”.

Cảnh sát nói rằng họ sẽ chặn nhiều đường phố, không cho xe cộ lưu thông, và sẽ cho kéo đi những chiếc xe đậu dọc lộ trình của Đức GH. Vì lý do an ninh, Đức GH sẽ sử dụng giáo hoàng xa của ngài trong hành trình ngắn tại Nadarét đến chỗ cử hành Thánh Lễ tại đấy.

Dân số Kitô Giáo tại Đất Thánh là 160,000 người gồm khoảng 110,000 người sống bên trong Do Thái, 50,000 người tại West Bank và 3,800 tại Gaza. Cảnh sát cho biết: hơn 10,000 Kitô hữu tại West Bank sẽ được cấp giấy phép đặc biệt để tham dự các buổi chào đón Đức GH. Đối với các Kitô hữu từ Gaza, cảnh sát cho hay họ còn đang do dự không biết có nên cho họ tới tham dự hay không vì sợ những người cầm quyền thuộc phong trào Hamas quá khích tại đó dám lợi dụng giấy phép để cài người vào Do Thái.

Hãng Alitalia chở Đức GH và đoàn tùy tùng tới Đất Thánh

Theo tin WAPA, Đức Thánh Cha sẽ sử dụng máy bay A-320 của hãng hàng không Alitalia để tới Đất Thánh. Hãng này cho biết họ rất vinh dự được chuyên chở Đức Thánh Cha và đoàn tùy tùng tới Amman, chặng đầu trong chuyến tông du của ngài. Airbus A-320 “Dante Alighieri” là một trong các phi cơ mới được du nhập vào đoàn phi cơ của hãng này.

Ngoài Đức GH và phái đoàn của ngài, đại diện truyền thông khắp thế giới cũng sẽ có mặt trên chiếc phi cơ này. Chuyến bay đặc biệt tên là AZ-4000 sẽ cất cánh khỏi phi trường quốc tế Leonard da Vinci ở Rôma vào lúc 9 giờ 30 sáng Thứ Sáu và sẽ đáp xuống phi trường Queen Alia ở Amman lúc 2 giờ 30 chiều, giờ địa phương.

Phi hành đoàn gồm 3 phi công và 6 tiếp viên phi hành, được chọn trong số những nhân viên kỳ cựu trong nghề và tha thiết dấn thân trong nhiệm vụ. Chỉ huy trưởng chuyến bay là Roberto Germano, giám đốc điều hành các chuyến bay của Alitalia. Phi công chính là Giacomo Belloni, người đã có tới 10,500 giờ bay.

Đức Thánh Cha gửi thông điệp cho Đất Thánh trước ngày lên đường

Đài Phát Thanh Vatican, ngày 6 tháng Năm, đưa tin: trong buổi triều kiến chung vào hôm Thứ Tư vừa qua, Đức Thánh Cha đã nói về chuyến đi sắp đến của ngài tới Đất Thánh với 40,000 người tại Công Trường Nhà Thờ Thánh Phêrô. Nhân cơ hội này, ngài cũng đã gửi tới nhân dân Đất Thánh thông điệp đặc biệt sau đây:

“Các bạn thân mến, Thứ Sáu này, tôi sẽ rời Rôma để tông du Giođăng, Do Thái và các Lãnh Thổ Palestine. Sáng nay, tôi muốn dùng dịp may để qua buổi phát tuyến truyền thanh và truyền hình này chào mừng mọi người thuộc các vùng đất trên. Tôi rất náo nức mong tới lúc được ở bên các bạn và chia sẻ với các bạn mọi hoài mong và hy vọng cũng như mọi đau thương và đấu tranh của các bạn. Tôi sẽ đến với các bạn như một người hành hương hòa bình. Chủ đích của tôi là trước nhất thăm viếng những nơi đã trở nên thánh thiêng nhờ cuộc đời của Chúa Giêsu, và, cầu nguyện tại các nơi ấy cho hồng phúc hòa bình và hợp nhất cho gia đình các bạn, và mọi người vốn nhận Đất Thánh và Trung Đông là quê hương. Trong nhiều cuộc gặp gỡ có tính tôn giáo và dân chính diễn ra trong suốt tuần tới, sẽ có cuộc gặp mặt với đại diện các cộng đồng Hồi Giáo và Do Thái Giáo mà với họ nhiều tiến bộ lớn lao đã thực hiện được trong đối thoại và trao đổi văn hóa. Một cách đặc biệt, Cha xin nồng nhiệt chào mừng người Công Giáo trong vùng và xin chúng con cùng cha cầu nguyện cho cuộc viếng thăm này mang lại nhiều hoa trái cho cuộc sống thiêng liêng và dân chính của mọi người đang sinh sống tại Đất Thánh. Mọi người chúng ta hãy ngợi khen Chúa đã ban cho sự tốt lành này. Ước chi mọi người chúng ta trở thành người của hòa bình. Cầu chúc mọi người chúng ta kiên vững trong ước vọng và cố gắng hòa bình”.

Muốn hiểu chuyến tông du của Đức GH, phải quay về với Thánh Kinh

George Weigel, trên Newsweek số ngày 6 tháng Năm, cho rằng dù Tòa Thánh muốn nói sao thì nói về chuyến tông du sắp tới của Đức Giáo Hoàng, các nhà lãnh đạo chính trị trong vùng ngài sắp viếng thăm không thể nào không nhằm mục tiêu chính trị. Nhà lãnh đoạ chính trị nào thì cũng thế thôi. Họ có thể bất cần Ban Ki-moon (Tổng thư ký LHQ) nghĩ về họ ra sao, nhưng ngay những lãnh tụ như Kim Jong Il (Bắc Hàn) và Mahmoud Ahmadinejad (Iran) cũng hy vọng Đức Giáo Hoàng sẽ xếp họ vào hàng ngũ thiên thần.

Bởi thế mà trong mấy ngày qua, đủ mọi chính kiến đã được nêu ra, đến quên cả sự kiện hết sức bản thân của cuộc viếng thăm này: nó là cuộc hành hương của một con người Thánh Kinh tới lãnh thổ Thánh Kinh. Muốn hiểu cuộc hành hương này phải khởi đi từ gốc ngọn thực sự trong tư duy của Đức Bênêđíctô XVI, tức Thánh Kinh.

Dù nhiều người ngày nay hay khoác cho tư duy thần học của ngài nhãn hiệu “bảo thủ”, nhưng lúc còn là một đại chủng sinh và là sinh viên tiến sĩ thời Tây Đức hậu chiến, Joseph Ratzinger đã là một nhà canh tân thần học rồi. Bởi từ lúc ấy, người sinh viên này đã biết nhấn mạnh tới việc thần học phải bắt đầu với Thánh Kinh và phải trở về với Thánh Kinh như điểm tham chiếu chủ chốt. Nhận ra thứ luận lý lạnh lùng của nền thần học lúc ấy đầy buồn tẻ và phi nhân, Ratzinger bị lôi cuốn vào phương thức thần học của những con người sống vào thiên niên kỷ đầu hết mà người ta thường gọi là “Giáo Phụ”: những nhà trí thức và mục tử vĩ đại như Ambrose, Augustine, John Chrysostom, Basil, Gregory Nazianzen, Gregory thành Nyssa và Ephrem người Syrian. Đối với các vị này, thần học chẳng là gì khác ngoài việc giải thích Thánh Kinh. Người sinh viên trẻ tuổi Joseph Ratzinger nghĩ rằng trở về với Thánh Kinh và Giáo Phụ là tái năng lực hóa thần học sau những thảm họa của nửa phần đầu thế kỷ 20. Ngài đã hiến hơn nửa thế kỷ cuộc đời học giả của mình cho dự án tái sinh lực hóa ấy.

Thích thú một điều: phương thức căn bản của Đức Bênêđíctô đối với Thánh Kinh gần như có thể mô tả là Thệ Phản: bởi vì đối với nhà thần học Joseph Ratzinger, Thánh Kinh “trước hết và đầu hết là lời Thiên Chúa nói với Giáo Hội”, như Cha Thomas Rausch thuộc trường Đại Học Loyola ở Marymount đã viết trong một cuốn sách mới về cái nhìn thần học của Đức Bênêđíctô. Nói cách khác, đối với Đức Bênêđíctô, Thánh Kinh không phải đơn giản chỉ là một bản văn. Thánh Kinh là một phần yếu tính trong việc Thiên Chúa đi tìm chúng ta… Điểm dị biệt giữa ngài và Thệ Phản là: ngài không giải thích Thánh Kinh một cách chiểu tự (literalist). Ngài cũng khác với những nhà thần học lớn tuổi hơn thuộc các thế hệ 1940 và 1950, vì ngài không coi Thánh Kinh như một thư viện để người ta lục lọi mà lôi ra các điểm thần học trừu tượng. Đúng hơn, như Cha Rausch viết, các chú giải Thánh Kinh của Đức Bênêđíctô dựa trên “một nhậy cảm hết sức đồng điệu với các chủ đề và hình ảnh Thánh Kinh, một nhậy cảm mà ngài khám phá dễ dàng trong cả hai giao ước”.

Theo chân Thánh Bonaventure, vị thánh mà ngài dành luận án tiến sĩ thứ hai để viết về, Đức Bênêđíctô nhấn mạnh rằng Thánh Kinh có cả tính bản thân lẫn tính chữ nghĩa. Hiểu một cách đúng đắn, Thánh Kinh là một cuộc gặp gỡ giữa Thiên Chúa hằng sống và dân tộc mà Người muốn đem tới sự sống viên mãn, dân tộc từng sống mấy thiên niên kỷ qua và dân tộc đang sống bây giờ. Như thế, rút gọn “Thánh Kinh” hay Lời Chúa vào duy chữ nghĩa mà thôi là làm nó mất hết chiều kích bản thân mà tự thân vốn mang tính nhân và thần.

Xác tín về chiều kích bản thân của Thánh Kinh ấy là trọng điểm trong cái hiểu của Ratzinger về phương pháp nghiên cứu Thánh Kinh hiện đại thường gọi là “phương pháp phê bình sử học” (historical-critical method). Đức Bênêđíctô không cực đoan hay duy chiểu tự. Ngài sẵn sàng để cho những điều các học giả tìm tòi được liên quan tới nguồn gốc và sự biến hóa của bản văn Thánh Kinh lên khuôn cho cách đọc Thánh Kinh của ngài. Điều ngài không chấp nhận là rút gọn Thánh Kinh vào các mẫu mực khảo cổ. Theo Đức Bênêđíctô, khoa phê bình lịch sử về Thánh Kinh có thể cho ta biết nhiều điều, nhưng nó không thể cho ta biết bản văn ấy có nghĩa gì đối với chúng ta hiện nay.

Cuộc gặp gỡ thâm hậu của nhà thần học Ratzinger với Thánh Kinh Hybálai và Tân Ước Kitô Giáo trong hơn nửa thế kỷ qua giúp ngài vừa hết sức tôn kính Thánh Kinh vừa hết dạ tôn kính Do Thái Giáo sống động, một dạ tôn kính có cơ sở thần học. Lòng tôn kính này là căn bản chắc chắc nhất cho tình thân hữu chân chính và lòng tôn trọng lẫn nhau. Đức Bênêđíctô biết rằng Thánh Kinh Hybálai hết sức yếu tính đối với Kitô Giáo. Như có lần ngài viết: “Tân Ước không phải là một sách khác của một tôn giáo khác, một sách mà vì lý do này hay lý do nọ đã nhận vơ Sách Thánh của người Do Thái làm một thứ cấu trúc mào đầu của mình. Tân Ước không là gì khác hơn là lời giải thích ‘Lề Luật, các Tiên Tri và Lời Dạy’ tìm thấy hay chứa đựng trong truyện kể về Chúa Giêsu”

Sau cùng, cũng có thể gọi Đức Bênêđíctô là một nhà dân túy về Thánh Kinh (biblical populist). Vốn là người từng góp phần soạn ra Hiến Chế Mạc Khải của Công Đồng Vatican II, nhà thần học Joseph Ratzinger muốn phục hồi Thánh Kinh cho dân Giáo Hội, để Thánh Kinh ấy, một lần nữa, trở thành nguồn suối cho lời kinh và cái hiểu của Kitô hữu. Một trong những điểm ngài hết sức chỉ trích những người quá thổi phồng phương thức phê bình lịch sử là họ đã lấy Thánh Kinh ra khỏi dân Giáo Hội, bằng cách dạy các tín hữu bình thường rằng cái bản văn cổ xưa hết sức phức tạp này chỉ dành cho các chuyên viên thành thạo đọc mà thôi.

Weigel cho rằng trong chuyến tông du tới Đất Thánh lần này, Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI sẽ nói và làm nhiều chuyện. Những chuyện ấy sẽ được sàng sẩy qua cái lọc của truyền thông và được mô sẻ qua mọi sắc thái chính trị. Nhưng bên dưới những chuyện ngài nói và làm ấy, sẽ là lòng tôn kính sâu xa của ngài đối với Thánh Kinh. Ngài hoàn toàn xác tín rằng những sách cổ xưa ấy nói lên các lời chân lý và ánh sáng cho thời đại ta. Ngài sẽ nói điều ấy, dưới nhiều hình thức khác nhau của cùng một chủ đề vĩ đại. Hãy chờ xem ai là người biết lắng nghe.

Vũ Văn An

Tags · ĐGH viếng thăm Thánh Địa

Đọc nhiều nhất Bản in 07.05.2009. 23:46